کشور کانادا با بیش از 45 دوره در رشته MBA (ام‌بی‌ای) برنامه‌های آموزشی و حرفه‌ای متنوعی به صورت تمام‌وقت یا پاره‌وقت برای داوطلبین این رشته ارائه می‌کند. سطح آموزشی دورههای این رشته در کانادا معمولاً از طریق کارورزی و کو-آپ (Co-op) ضمن ارائه دروس تخصصی به لحاظ عملی و تجری نیز ارتقاء می‌یابد. از نظر هزینه نیز این دورهها در کانادا نسبت به مشابه همان دوره در آمریکا مقرون به صرفه‌تر می‌باشند. به طور میانگین نرخ شهریه سالیانه دورههای MBA در کانادا بین 20.000 تا 50.000 دلار متغیر است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که کانادا چهارمین بازار کار بزرگ جهان در زمینه ارائه فرصت‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان رشته MBA را دارد. به گزارش بیزینس‌اسکول دانشگاه کوئینز در سپتامبر سال 2022 تقریبا 95٪ دانشجویانی که مدرک MBA را از مراکز آموزشی کانادا اخذ کرده‌اند، در مدت زمانی کمتر از 3 ماه پس از فارغ‌التحصیلی مشغول به کار می‌شوند. درآمد فعالین این حوزه متناسب با نوع گرایش، موقعیت شغلی و تجربه فرد بین 16 الی 70 دلار کانادا در ساعت است.
رشته MBA و شرایط پذیرش آن در کانادا
رشته MBA (Master of Business Administration) در بیزینس‌اسکول‌ها یا منیجمنت‌اسکول‌های کانادا به صورت تمام‌وقت و یا پاره‌وقت تدریس می‌شود. این اسکول‌ها را می‌تواند به نوعی یک دپارتمان تخصصی در حوزه مدیریت_تجارت معرفی کرد که به عنوان زیرمجموعه‌ای حرفه‌ای در یک مرکز آموزشی مرجع (مثل کالج یا دانشگاه) فعالیت میکنند.
مدرک MBA [معادل با مدرک ارشد مدیریت کسب‌و‌کار / ارشد مدیریت بازرگانی یا ارشد مدیریت تجارت] یک مدرک مستقل و پذیرش آن در کانادا وابسته به داشتن مدرک لیسانس است؛ یعنی این مدرک هم در زمینه‌های تحصیلی و هم در زمینه‌های حرفه‌ای حوزه کسب‌و‌کار به صورت مستقل دارای اعتبار و قابل ارائه می‌باشد.
هر مرکز آموزشی در این رشته، شرایط اپلای مخصوص به خود را دارد و تعداد مؤسسات و دورههای ارائه‌دهنده این رشته در کانادا بالغ بر 45 مورد است. از این رو، حتماً الزامات اختصاصی اعم از مدارک، نمره زبان و پیش‌نیازهای اختصاصی هر مرکز آموزشی را پیش از اپلای در وب‌سایت آن‌ها بررسی کنید. اما شرایط عمومی این دوره در مراکز آموزشی کانادا مطابق جدول زیر است:
| طول دوره |
| 1 الی 2 سال برای دورههای تمام‌وقت و 2 الی 4 سال برای دورههای پاره‌وقت |
| مدارک و شرایط پذیرش |
|
| نمره زبان |
|
| شهریه (دانشجویان بین‌المللی) |
| عمدتاً سالیانه 20.000 الی 50.000 دلار کانادا |
| توضیحات تکمیلی |
|
در برخی موارد استثناهایی نیز در شرایط پذیرش MBA در مراکز آموزشی کانادا وجود دارد؛ به عنوان مثال:
- تحصیل در رشته مدیریت اجرایی (EMBA) در برخی از اسکول‌ها نیاز به مدرک لیسانس ندارد و فرد با داشتن سابقه کار کافی در سمت‌های مدیریتی ممکن است واجد شرایط پذیرش باشد.
- با اینکه یکی از شرایط اولیه‌ی تحصیل در رشته‌ی MBA داشتن سابقه‌ی کار است اما برخی از اسکول‌های کانادا از جمله بیزنس‌اسکول Odette، Edwards و Goodman دانشجویان بدون تجربه و سابقه کار را نیز پذیرش میکنند.
تحصیل MBA در کانادا برای چه کسانی مناسب است؟
فعالین این رشته، معتقدند MBA برای کسانی که سابقه کار نداشته و می‌خواهند به دنبال کار بگردند مناسب نیست، بلکه این رشته برای کسانی است که فعالیت حرفه‌ای داشته و به دنبال ارتقاء مهارت‌ها، افزایش تجربه و گسترده کردن موقعیت‌های شغلی خود می‌باشند. البته این سابقه کار مشروط به حوزه‌های بیزینس یا مدیریت نیست و افراد با پیش‌زمینه سایر رشته‌ها نیز در عرصه MBA در کشور کانادا پذیرش تحصیلی گرفته و فعالیت می‌نمایند.
اینفوگرافیک زیر (مستخرج از گزارش بیزینس‌اسکول دانشگاه کوئینز در سپتامبر سال 2022) درصد انواع پیش‌زمینه‌های تحصیلی_شغلی که در کانادا به تحصیل این رشته پرداخته‌اند نشان می‌دهد [منبع].
مراکز آموزشی برتر MBA در کانادا
در کشور کانادا بسیاری از دانشگاه‌ها در دپارتمان‌های بیزینس یا مدیریت خود یا همان بیزینس‌اسکول و منیجمنت‌اسکول‌ها دورههای MBA را به صورت تمام‌وقت و یا پاره‌وقت در دو نوبت صبح و یا عصر ارائه می‌دهند. در ادامه، بیست مورد از بهترین دانشگاه‌های کانادا و بعضی از متداول‌ترین دورههای آن‌ها بر اساس رتبه بندی جهانی QS در سال 2022 برای رشته MBA آورده شده است:
| نام دانشگاه | دوره | رتبه |
|
| 131 تا 140 |
| MBA اجرایی (EMBA) | ||
|
| 66 |
MBA | ||
|
|
|
|
| 96 |
MBA اجرایی (EMBA) | ||
| MBA | 151 تا 175 |
|
| 141 تا 150 |
MBA اجرایی (EMBA) | ||
MBA در هنرهای زیبا | ||
| MBA | 101 تا 110 |
MBA اجرایی (EMBA) | ||
|
| 71 تا 80 |
|
| 45 |
|
| 298 |
|
| 121 تا 130 |
|
| ـــــــــ |
| MBA | 151 |
| ||
Telfer School of Management, University of Ottawa |
| 151 |
|
| 151 تا 175 |
| ||
|
| 322 |
|
| 101 |
|
| ـــــــــ |
|
| ـــــــــ |
|
| 851 تا 900 |
خوب است بدانید که شهر مونترآل کانادا چهاردهمین شهر برتر دانشجویی جهان در شاخص QS سال 2023 و نیز از شهرهای برتر جهان در ارائه دورههای MBA شناخته شده است.
شهریه دوره MBA در کانادا
مبلغ شهریه دوره MBA در کانادا برای هر مؤسسه آموزشی و دوره تحصیلی متفاوت و به طور کلی عموماً بین 20.000 الی 50.000 دلار کانادا برای هر سالی تحصیلی است؛ هر سال تحصیلی به طور استاندارد شامل دو ترم در نظر گرفته می‌شود. شهریه چند مورد از این مراکز برتر به صورت مجزا جهت آشنایی بهتر با بحث هزینه تحصیل رشته MBA در کانادا در جدول زیر قابل مشاهده است:
| نام دانشگاه | میانگین شهریه سالیانه |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
برنامه تحصیلی رشته MBA در مراکز آموزشی کانادا
هدف از این قسمت شرح اختصاری دروس رشته MBA در مراکز آموزشی کانادا است. دانشجویان دوره های MBA کانادا، دروس تئوری و تخصصی رشته مدیریت بازرگانی را گذرانده و عمدتاً با گذراندن یک ترم کارورزی و کو-آپ (Co-op) مهارت‌های رهبری و مدیریتی آن‌ها در عرصه‌ی عملی نیز ارتقاء می‌یابد. برخی از رایج‌ترین دروس در رشته MBA در کانادا عبارت‌اند از:
| دروس دوره MBA (45 واحد در قالب 15 درس) | |
دروس اجباری (30 واحد/ 10 درس):
| دروس اختیاری (15 واحد):
|
گرایش‌های رشته MBA در مراکز آموزشی کانادا
گرایش‌های رشته MBA در کانادا عمدتاً به صورت گذراندن دروس اختیاری تخصصی در یک زمینه امکان پیگیری دارد؛ این دروس تقریباً یک‌سوم برنامه تحصیلی این رشته را به خود اختصاص می‌دهد. اما در برخی از دورهها، گرایش‌های MBA به عنوان یک رشته کاملاً مجزا ارائه می‌شود. همان‌طور که می‌دانید، این رشته تحصیلات تکمیلی محسوب می‌شود و برای تحصیل در هر یک از گرایش‌های آن باید در یک رشته سابقه تحصیل و در یک صنعت سابقه کار داشته باشید. مهم‌ترین گرایش‌های این رشته در کانادا عبارتند از:
EMBA یا MBA اجرایی
به رویکرد اجرایی در MBA گفته می‌شود. فارغ‌التحصیلان رشته مدیریت اجرایی می‌توانند در سمت‌های مدیریت عاملی، مدیریت تولید، مالی، مشاوره یا تحلیلگر مالی، نیروی انسانی و بازار و مدیریت بخش‌های تولیدی، صنعتی، پالایشگاهی و یا در سایر سازمان‌ها و وزارتخانه های کشور مشغول به کار شوند.
MBA در امور مالی
با کسب این تخصص در زمینه مدیریت مالی، مدیریت سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک تخصص‌های لازم را کسب می‌کنید و می‌توانید به دنبال شغل ایده‌آل خود در حوزه بانکداری و سرمایه‌گذاری بگردید.
MBA در بازاریابی
بازاریابی در کانادا دائماً در حال رشد است و فارغ‌التحصیلات MBA در بازاریابی با تمرکز بر اصول تبلیغات، تحلیل رفتار مشتریان و تحلیل وضعیت بازار به دنبال بهترین روش ممکن برای بالا بردن سوددهی هستند. متخصصین MBA در بازاریابی در تمام حوزه‌های کسب‌و‌کار امکان فعالیت دارند.
MBA در تجارت بین‌الملل
این تخصص دانشجویان را با مفاهیم کلان تجارت جهانی، قوانین بین‌المللی، مدیریت کسب‌و‌کار از راه دور و غیره آشنا می‌کند. اقتصاد قدرتمند کانادا و وجود شرکت‌های تجاری بزرگ و بین‌المللی فرصت ایده‌آلی برای این متخصصین است تا بتوانند مهارت‌های تخصصی خود را بکار بگیرند.
MBA در مدیریت عملیات و زنجیره تأمین
کسب تخصص MBA در مدیریت عملیات کمک می‌کند تا مهارت‌های کلیدی مانند اصول مدیریت عملیات، ایجاد زنجیره تامین، لجستیک و دیگر موارد را یاد بگیرید و به این ترتیب بتوانید در پروژه‌های بزرگ به عنوان مدیر عملیات فعالیت کنید.
MBA در مدیریت بخش سلامت و درمان
متخصصین این گرایش با مفاهیمی مانند سیستم‌های کلان درمان و بهداشت، سیاست‌گذاری بخش درمان و رویکرد‌ها و استراتژی‌های بخش سلامت و درمان سروکار دارند.
MBA در مدیریت منابع انسانی
مدیریت منابع انسانی در سالیان اخیر (به صورت ویژه در کشورهای توسعه‌یافته همچون کانادا) اهمیت بیشتری پیدا کرده است و تخصص MBA در مدیریت منابع انسانی کمک می‌کند تا مفاهیم پیشرفته‌ای مانند مدیریت استعداد، مدیریت روابط بین پرسنل، مدیریت روابط درون‌سازمانی و غیره را درک کنید و به صورت مؤثرتری به عنوان مدیر منابع انسانی عمل کنید.
MBA در هنرهای زیبا
این گرایش شامل دروس مدیریتی و هنر با رویکرد بهره بردن از دانش مدیریت و کسب‌و‌کار نوین در عرصه‌های هنری می‌باشد. فعالین این حوزه فقط صرفاً کار هنری انجام نمی‌دهند و به نوعی در کار خود وارد حیطه‌های مدیریتی نیز می‌شوند؛ این مسأله دارا بودن هر دو بعد مدیریت و هنر را برایشان الزامی می سازد.
بورسیه‌های تحصیلی رشته MBA در کانادا
مراکز آموزشی کانادا برای رفاه حال دانشجویان در تمامی مقاطع تحصیلی و رشته‌های مختلف اعم از MBA بورسیه‌هایی را برای آن‌ها در نظر می‌گیرند؛ مشروط به آنکه واجد شرایط تشخیص داده شوند. گاهی این بورسیه‌ها تمام هزینه‌های شخصی و تحصیلی را پوشش داده و گاهی بخشی از هزینه‌ها را تقبل می‌کند. تنوع این بورسیه‌ها زیاد است و در این مقاله چند مورد از کمک‌هزینه‌های قابل دریافت برای دانشجویان MBA به همراه لینک شرایط اخذ بورسیه ذکر شده است.
| نام دانشگاه | نام بورسیه تحصیلی |
| |
| |
| |
دانشگاه بریتیش کلمبیا | |
| AIMCo MBAAward |
دانشگاه آلبرتا | |
دانشگاه آلبرتا | |
دانشگاه وسترن انتاریو | |
دانشگاه کلگری | |
دانشگاه یورک | |
دانشگاه یورک | |
دانشگاه یورک | |
دانشگاه یورک | |
دانشگاه یورک | |
| |
| |
دانشگاه مونترال | |
| |
| |
| |
| |
| |
دانشگاه مک‌گیل | |
| MBA Next Award Leadership 50 Alumni |
بازار کار رشته MBA در کانادا
امکان فعالیت گسترده و موقعیت‌های شغلی بسیار یکی از مزیت های بارز تحصیل MBA در کانادا است. کانادا کشوری با اقتصاد پایدار و محیط مناسب در زمینه تجارت و کسب‌و‌کارهای مدیریتی می‌باشد. از این‌رو در این عرصه در کانادا، دانشجویان کارشناسی از رشته های مختلف (حتی غیر از رشته‌های مدیریت) قادر به ادامه تحصیل و سپس فعالیت در این زمینه هستند. گزارش آماری بیزینس‌اسکول دانشگاه کوئینز در سپتامبر سال 2022 نشان می‌دهد که تقریبا 95٪ دانشجویانی که مدرک MBA را از مراکز آموزشی کانادا اخذ کرده‌اند، در مدت زمانی کمتر از 3 ماه پس از فارغ‌التحصیلی مشغول به کار می‌شوند.
فعالین این رشته در کانادا می‌توانند انتظار داشته باشند در حوزه‌های مختلف اعم از خدمات مالی، مشاوره، فروش، عرصه مدیریت هنری و حتی مدیریت در خدمات درمانی کار پیدا کنند. این مشاغل در یک دهه گذشته در کانادا 11,6% رشد داشته‌اند و در سال 2017، 831,000 موقعیت شغلی که معادل 4,5% از کل اشتغال این کشور است را پوشش داده‌ا‌ند. دارندگان مدرک MBA درصورت کسب تجربه لازم می‌توانند در مشاغل مدیریتی دولتی این کشور هم مشغول به کار شوند. اینفوگرافیک زیر درصد اشتغال فعالین این حوزه در عرصه‌های مختلف در کشور کانادا را نشان می‌دهد:
درآمد رشته MBA در کانادا
مزیت مهم دیگر تحصیل این رشته آن است که تقریباً حقوق فارغ التحصیلان دوره های MBA بسیار بالاتر از حقوق کارمندانی با سایر مدرک ارشد می‌باشد. به عبارت دیگر، اخذ این مدرک تأثیر به‌سزایی بر افزایش موقعیت شغلی و درآمد فرد دارد. باتوجه به حوزه فعالیت و میزان تخصص فعالین این رشته می‌توانند سالیانه درآمدی بین 140.000 الی 200.000 دلار کانادا داشته باشند.
| موقعیت شغلی | میانگین درآمد سالیانه |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
در جدول زیر نیز میزان درآمد فعالین رشته MBA به تفکیک گرایش به همراه حوزه مطالعاتی و برترین دانشگاه‌های ارائه‌دهنده آن در کانادا ارائه شده است:
| گرایش | حوزه مطالعاتی و عملکرد مدیریتی | میانگین درآمد سالیانه | بهترین مراکز آموزشی |
| بازارهای مالی حسابرسی سرمایه اقتصاد بین‌المللی بانکداری و بیمه | 60.000 الی 130.000 دلارکانادا |
کلگری تورنتو |
MBA منابع انسانی | استخدام تعامل با نیروی کار ابقای نیرو حقوق ارزیابی عملکرد روابط نیروی کار | 89.000 الی 169.000 دلارکانادا |
بریتیش کلمبیا تورنتو مک‌مستر |
MBA زنجیره تأمین |
پیاده سازی و کنترل جریان کالا و خدمات بین نقطه مبدا و محل مصرف | 65.000 الی 89.000 دلارکانادا | تورنتو آلبرتا بریتیش کلمبیا کنکوردیا کوئینز یورک مونترال |
MBA فناوری اطلاعات |
برنامه نویسی هوش مصنوعی و تکنولوژی | 95.000 الی 212.000 دلارکانادا | آلبرتا بریتیش کلمبیا تورنتو کنکوردیا یورک مک‌گیل |
MBA تجارت بین الملل | نحوه تجارت در اقصی نقاط جهان و ارزیابی عملکرد | 99.000 الی 113.000 دلارکانادا | آلبرتا تورنتو بریتیش کلمبیا کنکوردیا کوئینز یورک مونترال |
MBA بازاریابی | فروش توسعه کسب و کار ایجاد گردش مالی خدمات مشتریان پژوهش در بازار و روش ها استراتژی های بازاریابی | 89.000 الی 95.000 دلارکانادا | کوئینز بریتیش کلمبیا آلبرتا کنکوردیا تورنتو |
MBA خدمات درمانی | حوزه در حال رشد مدیریت در عرصه درمان و خدمات بهداشتی | 99.000 الی 111.000 دلارکانادا | تورنتو کوئینز مک‌گیل کنکوردیا بریتیش کلمبیا |
MBA علوم داده |
پردازش داده و مدل های اطلاعاتی | 98.000 الی 162.000 دلارکانادا | مونترال آلبرتا تورنتو کنکوردیا یورک کوئینز بریتیش کلمبیا |
بهترین شهرهای کانادا جهت فعالیت در رشته MBA
تقریباً در همه استان‌های کانادا بازار کار رشته MBA پررونق است. در این میان، شهر تورنتو در استان انتاریو به عنوان شهر مشاغل مالی در این کشور شناخته می‌شود. این شهر با دارا بودن 350.000 کارمند در بیش از 12.000 شرکت دولتی و خصوصی بزرگترین بخش خدمات مالی کانادا را داراست. این بخش در صنایع برتر شهر تورنتو در حدود 37% از مشاغل آن را شامل می‌شود. تصویر زیر درصد موقعیت‌های کاری و استخدام رشته MBA در کشور کانادا و همسایگی‌های آن را نشان می‌دهد.
سوألات متداول
آیا تحصیل رشته MBA به صورت آنلاین در کانادا ممکن است؟
در کانادا امکان آموزش MBA به صورت آنلاین نیز وجود دارد. از جمله این دورهها میتوان به دوره MBA با گرایش مالی و نیز دوره MBA با گرایش رهبری در دانشگاه Dalhousie اشاره کرد.
آیا در کشور کانادا به تمامی افرادی که از رشته MBA پذیرش می‌گیرد، بورسیه تحصیلی تعلق خواهد گرفت؟
خیر، برای گرفتن هر نوع از بورسیه شرایطی لازم است که دانشگاه آن را تعیین می‌کند و برای اخذ آن بایستی درخواست داده و واجد شرایط تشخیص داده شوید.
آیا با پیش‌زمینه غیر مدیریتی تجاری میتوان در دورههای MBA کانادا پذیرش گرفت؟
بله، در صورت داشتن مدرک لیسانس و دو سال سابقه کار در هر زمینه‌ای، میتوان در دورههای MBA کانادا پذیرش گرفت.
برای تحصیل MBA در کانادا چه آزمونی الزامی است؟
برای تحصیل در رشته MBA در کانادا دانشجویان باید توانایی خود را در آزمون‌های آیلتس یا تافل نشان دهند. در نود و نه درصد دورهها ارائه مدرک GMAT نیز الزامی است. در صورتی که دوره به زبان فرانسوی باشد باید آزمون‌های TEF، TCF یا Delf را در نظر داشته باشید. هم‌چنین در نظر داشته باشید که GPA شما هم باید حداقل 3 یا 3.5 باشد.
آیا پذیرش در دورههای MBA بدون آزمون GMAT ممکن است؟
در تعداد محدودی از این دورهها، پذیرش بدون آزمون GMAT نیز ممکن است؛ اما عمدتاً در این شرایط، مدرک یا شرایط تکمیلی دیگری درخواست می‌شود. برای آشنایی با برخی از این دورهها می‌توانید این ویدئو را مشاهده نمایید.
چطور میتوان در کانادا رایگان MBA خواند؟
در حال حاضر در هیچ دانشگاهی در کانادا به صورت رایگان MBA تدریس نمی‌شود؛ اما دانشجویان می‌توانند با درخواست برای یک بورسیه تحصیلی و پذیرفته شدن آن، قسمتی یا تمام هزینه‌های خود را پوشش دهند.
بورسیه MBA در کانادا چه مبلغی است؟
بورسیه‌های دوره MBA در کانادا متنوع است و طیفی از پوشش‌های هزینه‌ای را شامل می‌شود. اما عموماً بین 10,000 تا 20,000 دلار کانادا در سال در نظر گرفته می‌شوند. در برخی از بورسیه‌ها، این کمک‌هزینه تا 40.000 دلار کانادا را هم ممکن است شامل شود.
آیا مراکز آموزشی MBA در کانادا برای ورود مستقیم فارغالتحصیلانشان به بازار کار این رشته، با شرکت‌های مطرح قرارداد دارند؟
بله، برخی از مراکز آموزشی رشته MBA با قرارداد مشترک با برخی شرکت‌های بزرگ عرصه مدیریت و مالی امکان کاریابی و استخدام فارغالتحصیلانشان را تسهیل میکنند. به عنوان مثال، بیزینس‌اسکول Sauder با دو شرکت Deloitte و Goldman Sachs تفاهم‌نامه داشته و این دو شرکت هر ساله بخشی از استخدامی‌های خود را مستقیماً از فارغ‌التحصیلان این مرکز انتخاب میکنند.
در زمان تحصیل رشته MBA در کانادا اجازه کار خواهیم داشت؟
بله، اجازه کار دانشجویی درکانادا برای تمامی رشته‌ها به میزان 20 ساعت در هفته است.
انجمن‌های تخصصی MBA در کانادا کدامند؟
انجمن MBA کانادا یک سازمان ملی است که در جهت منافع دانشجویان و فارغ‌التحصیلان MBA در این کشور فعالیت می‌کند؛ هم‌چنین انجمن دانشکده‌های MBA کانادا هم متشکل از بهترین دانشکده‌های MBA در این کشور است. علاوه بر آن، انجمن‌های استانی هم در تورنتو، ونکوور، مونترال، آلبرتا و غیره برای این رشته و فعالین آن وجود دارد.
چطور برای فعالیت در رشته MBA در کانادا یک رزومه قوی بسازیم؟
سپری کردن کارآموزی تحت عناوین internship یا Co-op در حین تحصیل این رشته در کانادا می‌تواند سبب تقویت رزومه و مهارت‌های شما گردد؛ این امر خصوصاً برای افرادی که از رشته‌های غیرمرتبط وارد این حوزه می‌شوند و به عبارتی Career Change دارند حائز اهمیت است.
شانس ویزا شدن با اخذ پذیرش تحصیلی در رشته MBA چقدر است؟
میتوان گفت بسیار بالا مشروط به آنکه تحصیل در این رشته برای شما توجیه منطقی داشته باشد. معمولاً نگاه آفیسرهای اداره مهاجرت کانادا به افرادی که پذیرش این رشته را دریافت میکنند مثبت است. چراکه این رشته ماهیتی تخصصی داشته و دورههای MBA در کانادا جزء دورههای تحصیلات تکمیلی هستند؛ از طرفی دیگر فارغالتحصیلین آن قابلیت استخدام در هر دو کشور مبداء (ایران) و مقصد (کانادا) و عملاً تحصیلات عالیه توجیه منطقی دارد.
