کانادا یکی از برترین کشورهای جهان در تولید محصولات گلخانه‌ای است؛ شرایط آبوهوایی، تغییرات اقلیمی و بحث پایداری انرژی سبب رونق روزافزون بازار کار این عرصه و نیاز به گلخانه‌های بیشتر برای تأمین سطح کمی و کیفی محصولات غذایی و نیز گیاهان تزئینی شده است. به همین دلیل، گلخانه‌های تجاری یکی از حوزه‌های با پتانسیل بالا برای سرمایه‌گذاری در کانادا بوده که می‌تواند امکان مهاجرت متخصصین و فعالین حوزه کشاورزی به این کشور را نیز فراهم کند. برای ورود به این کسب‌وکار بالغ بر 100.000 دلار کانادا نیاز دارید؛ اما متناسب با چهارچوب استاندارد پرونده‌های مهاجرتی برای سرمایه‌گذاری خود بهتر است حداقل 200.000 دلار کانادا در نظر بگیرید. چنانچه بتوانید محصولاتی با کیفیت مناسب در گلخانه خود پرورش داده و به بازار عرضه کنید، سالیانه بیش از 60.000 دلار کانادا درآمد خالص خواهید داشت. پس از یک سال فعالیت واقعی گلخانه خود می‌تواند با فراهم کردن سایر شرایط مهاجرتی، برای اقامت دائم خود درخواست داده و پس از سه سال نیز واجد شرایط اخذ شهروندی کانادا خواهید بود.
انواع گلخانه در کانادا
با توجه به سرمای هوا در کشور کانادا، بهره از گلخانه‌ها برای پرورش سبزیجات و نیز گیاهان بسیار رواج دارد. در این کشور، علاوه بر گلخانه‌هایی که به صورت تجاری در بازار صنایع غذایی کانادا نقش دارند، برخی از خانواده‌های ساکن در خانه‌های ویلایی با حیاط مناسب، در ملک خود با کسب جواز لازم یک گلخانه کوچک به قصد مصرف شخصی دایر می‌کنند.
- اولین دسته‌بندی انواع گلخانه در کانادا می‌تواند بر اساس نوع ملک و رویکرد فعالیت آن به شرح زیر انجام شود:
- گلخانه‌های تجاری (Commercial): این گلخانه‌ها به عنوان یک بیزینس و با هدف تجاری فعالیت دارند. محصولات تولیدی در این نوع از گلخانه باید تحت نظر Agriculture and Agri-Food Canada و سایر سازمان‌های مرتبط پرورش یافته و عرضه شوند. گلخانه‌های تجاری می‌تواند به عنوان یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری در کانادا با هدف مهاجرت به این کشور در نظر گرفته شوند.
- گلخانه‌های خانگی (In-home): این نوع از گلخانه‌ها توسط خانواده‌ها در حیاط ملکِ ویلایی آن‌ها ساخته شده و پرورش محصولات در آن فقط می‌تواند با هدف مصرف شخصی و علاقه فردی باشد. برای ساخت گلخانه‌های خانگی فقط باید مجوز ساخت و الحاق فضای گلخانه را از شهرداری دریافت کرد و سایر پروتکل‌های قانونی صنایع کشاورزی و غذایی شامل این نوع از گلخانه نخواهد شد. گلخانه‌های خانگی از راه‌های مهاجرت به کانادا از طریق سرمایه‌گذاری در یک بیزینس محسوب نمی‌شوند.
با توجه به آنکه بین این دو گروه، فقط گلخانه‌های تجاری گزینه مهاجرت به کانادا از طریق سرمایه‌گذاری است، در این مقاله نیز آنچه که به عنوان گلخانه مد نظر قرار گرفته و شرایط آن شرح داده خواهد شد صرفاً مربوط به این نوع خواهد بود.
نوع محصولات تولیدی یک گلخانه تجاری اعم از گیاهان تزئینی یا سبزیجات مصرفی معیار دیگری است که براساس آن‌ها می‌توان انواع گلخانه در کانادا را مورد بررسی قرار داد و دسته‌بندی نمود.
در گلخانه‌های تجاری کانادا دو گروه از محصولات پرورش داده می‌شود:
- محصولات تزئینی (Canadian Ornamental Industry): شامل انواع گل‌ها و گیاهان. گیاه‌های گرمسیری (مثل برگ‌انجیری، سرخس و کروتون)، شمعدانی، رز مینیاتوری، ارکیده و گل داودی در رده‌های نخست میزان تولید این گروه از گلخانه‌ها قرار دارند.
- محصولات غذایی (Canadian Greenhouse Vegetable Industry): شامل سبزیجات و میوه‌جات. در این گلخانه‌ها گوجه‌فرنگی، خیار، فلفل دلمه، کاهو، بادمجان و توت‌فرنگی محصولاتی هستند که بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داده‌اند.
کشت و پرورش شاهدانه/ خشخاش (Cannabis) در گلخانه‌های کانادا باید به صورت مجزا از سایر محصولات صورت بگیرد و حتی مجوزها، ضوابط و مقررات حاکم بر آن نیز متفاوت است. از این رو، در این مقاله به آن پرداخته نشده است.
مراحل مهاجرت به کانادا از طریق سرمایه‌گذاری در گلخانه
چنانچه بخواهید با سرمایه‌گذاری در یک گلخانه تجاری به کشور کانادا مهاجرت کنید، مستلزم طی 8 مرحله کلی هستید. در این روند شما مقدمات سرمایه‌گذاری و دریافت ویزای کاری کانادا را انجام داده و با دریافت ورک‌پرمیت به کانادا مهاجرت و فعالیت خود را طی زمان مشخصی آغاز می‌کنید. چنانچه مسیر مهاجرتی و نیز تجاری شما به درستی پیموده شود، می‌توانید پس از مدتی واجد شرایط دریافت اقامت دائم این کشور نیز شوید. این مراحل به‌طور کلی عبارتند از:
تحقیقات اولیه
در این مرحله باید به آنالیز بازار کار و شرایط فعالیت در این حرفه در کانادا پرداخته و با بررسی نمونه بیزینس‌های مشابه موفق، اصول ورود به بیزینس گلخانه در کانادا و فعالیت در آن را استخراج نمایید. بررسی انواع متداول گلخانه در کانادا و محصولات آن، شرایط ساخت و احداث گلخانه، زنجیره تأمین و توزیع و سایر موارد مؤلفه‌هایی هستند که باید در تحقیقات اولیه خود به آن‌ها توجه داشته باشید.
انتخاب روش سرمایه‌گذاری
«روش‌های سرمایه‌گذاری در گلخانه در کانادا ↓» شامل راه‌اندازی یک گلخانه از صفر و نیز خرید یک گلخانه فعال در کانادا می‌باشد. اگرچه خرید فرانچایز یک بیزینس نیز از روش‌های سرمایه‌گذاری در کانادا و مهاجرت به این کشور است، اما فرصت‌های فرانچایز گلخانه در کانادا بسیار محدود بوده و شاید فقط در برخی زمان‌ها دسترسی به فرصت‌های رسمی فرانچایز گلخانه‌های معتبر در کانادا ممکن باشد. متناسب با بودجه و شرایط خود باید تصمیم بگیرید کدام‌یک از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این بیزینس مناسب شما بوده و مسیر هموارتری را برای شما تا ایجاد اشتغال در کانادا و رسیدن به اقامت دائم این کشور خواهد ساخت.
پیش‌بینی تأمین سرمایه و تهیه بیزینس‌پلن
پس از انتخاب نوع گلخانه مورد نظر خود و روش سرمایه‌گذاری در آن، متناسب با شرایط و الزامات آن باید سرمایه مورد نیاز را تخمین زده و منابع تأمین آن را پیش‌بینی نمایید؛ سپس باید براساس اسناد و مدارک رسمی بتوانید وجود حقیقی آن منبع پول را به آفیسر اداره مهاجرت ثابت کنید.
تنظیم یک بیزینس‌پلن گامی است ضروری که پیش از ارائه درخواست ورک‌پرمیت کانادا باید آن را انجام دهید. این طرح تجاری باید استراتژی بیزینسی شما را مبتنی بر آنالیز بازارِ کار گلخانه در کانادا شرح داده، جریان مالی کسبوکارتان را پیش‌بینی کرده، درباره ابعاد مختلف این سرمایه‌گذاری برنامه‌ریزی نموده و خط‌مشی کلی شما را مشخص کند.
درخواست ورک‌پرمیت و ویزای کاری کانادا
درخواست ویزای کاری کانادا و دریافت ورک‌پرمیت (Work Permit) مرحله‌ای است که پس از تدوین بیزینس‌پلن و فراهم کردن سایر مدارک مهاجرتیِ لازم باید انجام داده تا واجد شرایط بودن شما توسط اداره مهاجرت کانادا بررسی شود. دریافت LMIA و ویزای کارآفرینی از جمله شیوه‌های دریافت ورک‌پرمیت کانادا برای خرید و تأسیس یک گلخانه است. اگر بتوانید برای گلخانه خود یک طرح و برنامه مبتکرانه داشته و یک سرمایه‌گذار رسمی در کانادا پیدا نمایید، ویزای استارت‌آپ نیز برای راه‌اندازی گلخانه شما یک گزینه‌ی ممکن است. چنانچه یک گلخانه فعال و پربازده در کشور خود داشته و به دلایل موجه اقتصادی قصد راه‌اندازی یک شعبه‌ی آن در کانادا را داشته باشید، می‌توانید از روش انتقال درون‌شرکتی یا همان ICT اقدام کنید.
مهاجرت به کانادا و انجام مراحل قانونی شروع فعالیت گلخانه
پس از دریافت ورک‌پرمیت و ویزای کانادا باید طی مدت مشخصی وارد این کشور شده و پروسه سرمایه‌گذاری در گلخانه را به صورت قانونی اجرایی و تکمیل نمایید. در این مرحله متناسب با روش سرمایه‌گذاری خود لازم است مراحل مختلفی اعم از انتخاب لوکیشن، دریافت مجوزها، تجهیز گلخانه، استخدام نیرو و دیگر موارد انجام دهید تا بتوانید کسبوکارتان را رسماً آغاز نمایید. «مراحل راه‌اندازی گلخانه در کانادا ↓» در ادامه این مقاله به طور کامل شرح داده خواهد شد.
شروع بیزینس گلخانه در کانادا
پس از انجام مراحل قانونی ورود به بیزینس گلخانه در کانادا، باید فعالیت خود را رسماً آغاز نمایید. اگرچه طی سال اول هدف شما باید حفظ تعادل بین هزینه‌ها و درآمد باشد، اما با پیشبرد درست بیزینس باید سعی بر افزایش سوددهی و کسب اعتبار در بازار کار این صنعت در کانادا نیز داشته باشید.
درخواست اقامت دائم کانادا
پس از آنکه بیزینس گلخانه خود را در کانادا برقرار نمودید، باید حداقل یک سال آن را فعال و واقعی حفظ کرده تا مشروط به داشتن سایر شرایط عمومی [مثل مهارت زبان و …] بتوانید برای درخواست اقامت دائم کانادا اقدام کنید.
در طی این یک سال، باید گزارش مالیاتی بیزینس خود را اظهار کرده و جریان مالی آن حداقل Solvent نگه دارید؛ یعنی درآمد گلخانه شما باید بتواند حداقل هزینه‌های گلخانه اعم از خرید تجهیزات و اقلام اولیه، حقوق پرسنل و نگهداری از محصولات را پوشش دهد. در این صورت می‌توانید از طریق اکسپرس‌اینتری و یا برنامه‌های مهاجرت استانی (PNP) برای دریافت اقامت دائم خود و خانواده‌تان اقدام نمایید.
برخی از برنامه‌های مهاجرتی استانی کانادا که برای کشاورزان در نظر گرفته شده است، از همان ابتدای روند به سرمایه‌گذار اقامت دائم کانادا می‌دهد؛ البته با ورود به کانادا طی مدتی مشخص و شروع بیزینس باید ثابت کنید که پایبند مقررات آن برنامه هستید و گلخانه شما منفعت تجاری و اقتصادی کافی دارد. جهت اطلاع از این برنامه‌ها و شرایط هر یک از استان‌ها، باید به صورت به‌روز اطلاعات برنامه‌ای استانی را بررسی نمایید.
درخواست شهروندی کانادا
اگر در یک بازه پنج ساله از زمان ورودتان به کشور کانادا حداقل سه سال در این کشور ساکن بوده و فعالیت داشته باشید، می‌توانید برای شهروندی کانادا و سیتیزن‌شیپ آن درخواست دهید و پس از اخذ مراحل قانونی، پاسپورت این کشور را دریافت نمایید.
روش‌های سرمایه‌گذاری در گلخانه در کانادا
سرمایه‌گذاری در کانادا از طریق گلخانه از روش‌های زیر ممکن است:
- راه‌اندازی و تأسیس یک گلخانه
- خرید یک گلخانه فعال یا سهام آن
- خرید فرانچایز یک گلخانه معتبر؛ البته این روش اگرچه منع قانونی و رسمی ندارد، اما فرصت‌های آن بسیار محدود بوده و در بسیاری از مواقع اصلاً گزینه‌ای برای خرید فرانچایز یک گلخانه معتبر در کانادا وجود ندارد. شاید یکی از دلایل این امر، بیزینس نسل‌به‌نسل بسیاری از گلخانه‌های مطرح کانادا بوده که ساختار شرکتی درون خانواده داشته و معدود شعبه‌های آن‌ها نیز توسط فردی از خود آن خانواده در کانادا مدیریت و اداره می‌شود.
راه‌اندازی و تأسیس گلخانه
راه‌اندازی یک بیزینس همچون گلخانه در کانادا ملزم به طی مراحل بیشتری است و ممکن است چالش‌های بیشتری نیز داشته باشد. اما این امکان را برای شما فراهم می‌کند که استراتژی تجاری خود را در بیزینس برقرار کرده و طبق رویکرد خود به پرورش محصولات بپردازید. عموم مراحل و الزامات این روش سرمایه‌گذاری در گلخانه در جدول زیر بیان شده است و مراحل آن به تفصیل در ادامه مقاله شرح داده خواهد شد:
| هزینه |
| از حدود 100.000 دلار کانادا به بالا |
| مراحل |
|
| مدت زمان الزامی کار قبل از درخواست اقامت دائم |
| حداقل یک سال پیوسته |
| شرایط و روش درخواست اقامت دائم |
|
جدول 1: راه‌اندازی و تأس یس گلخانه تجاری
خرید یک گلخانه فعال یا سهام آن
در خرید بیزینس باید حداقل 51% سهام یک گلخانه را خریداری کرده تا صاحب آن شناخته و واجد شرایط مهاجرت به کانادا شوید. بسیاری از مراحل همچون دریافت مجوزها، تجهیز گلخانه و تأمین بذر و نشاء اولیه در این روش سرمایه‌گذاری توسط مالک اولیه آن انجام شده و شما فقط باید با بررسی دقیق مدارک آن گلخانه، از صحت مجوزهای آن و عملکرد خوب بیزینس مطمئن شوید.
یکی از راه‌های شناخت گلخانه‌های فروشی در کانادا مراجعه به سایت‌های اینترنتی مثل businessforsale می‌باشد؛ البته بررسی اطلاعات هر آگهی و مذاکره مستقیم با فروشنده از الزاماتی است که در این روش نباید نادیده گرفته شود. در جدول زیر شرایط و مراحل خرید یک گلخانه در کانادا به طور کلی بیان شده است:
| هزینه |
| بالغ بر 150.000 دلار کانادا (متناسب با وسعت، اعتبار و حاشیه سود یک گلخانه این سرمایه می‌تواند تا چند میلیون دلار کانادا نیز افزایش یابد) |
| مراحل |
|
| مدت زمان الزامی کار قبل از درخواست اقامت دائم |
| حداقل یک سال پیوسته |
| شرایط و روش درخواست اقامت دائم |
|
جدول 2: خرید یک گلخانه فعال و سهام آن
با توجه به آنکه هدف شما از سرمایه‌گذاری در گلخانه تجاری، مهاجرت به کانادا ضمن ایجاد اشتغال است، سرمایه کمتر از 200.000 دلار کانادا برای این کار و توجیه آفیسر درباره‌ی سودمندی فعالیت تجاری شما مناسب نیست. ضمن آنکه برخی از برنامه‌های استانی [مهاجرتی_اقامتی] ویژه مزرعه‌داران ضوابط اختصاصی خود از جمله حداقل سرمایه را دارند که اغلب بالغ بر 500.000 دلار کانادا اعلام شده است.
در حالت کلی پس از گذشت یک سال از اقامت دائم خود می‌توانید گلخانه‌تان را فروخته و یا در بیزینس دیگری اشتغال یابید. این اقدام در وضعیت اقامتی شما اثری نخواهد داشت. البته در برخی از برنامه‌های اقامتی استانی این بازه زمانی متفاوت بود و شرایط دیگری دارد.
از معدود فرصت‌های فرانچایز گلخانه در کانادا که در تابستان 2023 گزارش شده است، می‌توان به شرکت‌های RGP Greenhouse و Trusted Freshness (Vertical greenhouse) اشاره کرد که البته اطلاعات کاملی از آن به صورت اینترنتی در دسترس نیست و جهت کسب اطلاعات بیشتر باید به صورت مستقیم با آن شرکت‌ها وارد مذاکره شوید.
مراحل راه‌اندازی گلخانه تجاری در کانادا
برای راه‌اندازی یک گلخانه در کانادا باید یازده مرحله را به طور کلی طی نمایید. این مراحل از تدوین یک بیزینس‌پلن جامع آغاز شده و با گام نهایی بازاریابی و تبلیغات بیزینس شما را آماده آغاز فعالیت می‌نماید. جزئیات برنامه‌ریزی و چگونگی اجرایی کردن این مراحل در ادامه بیان شده است:
گام اول: تدوین بیزینس‌پلن کامل
در گام نخست راه‌اندازی گلخانه باید یک آنالیز کامل از بازار این حرفه در کانادا داشته و مطالعات تجاری خود را در قالب بیزینس‌پلن گلخانه تدوین نمایید. علاوه بر آن، برنامه‌ریزی و پیش‌بینی جریان هزینه‌ها و درآمد، استراتژی بیزینس، لوکیشن و طراحی آن، مجوزها و هر رکن اجرایی دیگری که در پیشبرد فعالیت گلخانه مؤثر هست، باید به صورت مکتوب در این بیزینس‌پلن پوشش داده شود.
گام دوم: تأمین سرمایه
با توجه به نوع محصولاتی که می‌خواهید در گلخانه خود پرورش دهید، شیوه تولید و سایر هزینه‌های بیزینس باید سرمایه مورد نیاز را تأمین کرده و در عمل وارد کسب‌وکار خود نمایید. این سرمایه به طور کلی نزدیک به آن مبلغی است که در هنگام اخذ ویزا پیش‌بینی کرده و به آفیسر اداره مهاجرت منابع مالی برای تأمین آن معرفی کرده بودید. در این گام به صورت رسمی از آن منابع، سرمایه لازم را برای راه‌اندازی بیزینس صرف می‌کنید.
گام سوم: تدوین سند مکتوب استراتژی بیزینسی
در این گام، باید برای هرآنچه در پیشبرد فعالیت گلخانه شما نقش دارد، برنامه‌ریزی و آن برنامه را به صورت مکتوب ثبت کنید. این برنامه انتخاب‌ها و خط‌مشی شما را برای ارکان اجرایی بیزینس گلخانه شرح می‌دهد. برخی از مهم‌ترین این ارکان عبارتند از:
- نوع محصولات: در وهله نخست باید بدانید کدام دسته از محصولات گلخانه‌ای یعنی گل‌ها و گیاهان تزئینی و یا سبزیجات و میوه‌جات را می‌خواهید در گلخانه خود پرورش دهید. سپس در آن دسته نیز، محصولات مورد نظر خود را انتخاب نمایید تا بتوانید در ادامه، بذر پایه و سایر شرایط پرورش آن‌ها را مهیا کنید. گلخانه شما می‌تواند فقط به یک نوع محصول یا انواع مختلفی از محصولات اختصاص یابد.
- سیکل پرورش گیاهان: با توجه به شرایط آبوهوایی و بازه‌ی مورد نیاز کاشت، پرورش و برداشت (growing season) محصول گلخانه‌ها در کانادا در حالت عادی می‌توانند حدود 8 الی 10 ماه فعالیت رسمی داشته باشند. این بازه در نواحی جنوبی کانادا و شهرهایی که شرایط آبوهوایی بسیار سخت ندارند، طولانی‌تر است. در بقیه سال، اگرچه رسیدگی به گلخانه و گیاهان آن برقرار است، اما پرورش و برداشت محصول وجود نداشته و یا بسیار محدود است. گزارش‌ها نشان می‌دهد ماه‌های مارس الی دسامبر بازه‌ی متدول فعالیت گلخانه‌های سنتی در کانادا است.
البته امروزه تکنولوژی و تجهیزات مکمل به برقراری تعادل دمایی و توزیع نور در فضای گلخانه‌ها در تمام طول سال کمک کرده و یک گلخانه با تجهیزات دمایی و نوری مناسب می‌تواند به صورت تمام‌سال (year-round) فعالیت داشته باشد. در این نوع از گلخانه‌ها میزان تولید محصولات و در نتیجه‌ی آن میزان درآمد نهایی بیزینس نیز بیشتر خواهد بود.
- تکنیک کشت، آبیاری و تغذیه محصولات: تکنیک کشت، آبیاری و غذادهی گیاهانِ یک گلخانه ارکانی هستند که در میزان تولید و کیفیت محصولات نهایی نقش به‌سزایی دارند. اگر در شیوه سنتی (Traditional/ Soile-based) گیاهان در بستر خاک کاشته شده و از همان نیز تغذیه و در فواصل مشخص آبیاری می‌شدند، امروزه تکنیک‌های جدیدی برای پرورش محصولات گلخانه‌ای می‌توانند در کانادا مورد استفاده قرار گیرند. این تکنیک‌ها از آلودگی‌های غیرقابل‌کنترل خاک و نفوذ آن به گیاهان جلوگیری کرده و تغذیه گیاهان را نیز غنی می‌سازند؛ بدین ترتیب محصول نهایی به لحاظ کمی و کیفی شاخص بالاتری خواهد داشت.
یکی از این تکنیک‌های کشت، Hydroponic بوده که در آن گیاه داخل فضایی پر شده با آبِ غنی‌شده و یا مواد جامد دیگری غیر از خاک (مانند کوکوپیت، پرلیت، الیاف نارگیل و غیره) رشد می‌کند و به این ترکیب مواد دریافتی گیاه کنترل می‌شود. این تکنیک در بسیاری از گلخانه‌های کانادا استفاده می‌شود.
از دیگر روش‌های کشت می‌توان به تکنیک Aquoponic اشاره کرد که در آن پرورش گیاهان همراه با آبزی‌پروری در یک استخر کوچک صورت می‌گیرد. پساب تولیدشده پرورش‌ماهی حاوی مقادیر زیادی نوترینت است که می‌تواند مورد استفاده گیاه به روش کشت در آب قرار گیرد. این تکنیک مستلزم اخذ جواز پرورش ماهی در کنار جوازهای مربوط به گلخانه بوده، اما این امکان را نیز دارید که محصولات خود را با برچسب ارگانیک عرضه نمایید.
تکنیک Aeroponic شیوه‌ی دیگری است که در به‌طور محدوتر در گلخانه‌های کانادا استفاده می‌شود. در این روش فضای گلخانه را با محفظه‌هایی معلق پر می‌کنند تا ریشه‌ها آویزان بمانند ضمن آنکه برگ‌ها و ساقه‌ها از بالا در معرض دریافت نور قرار داشته باشند. در این گلخانه‌ها، مواد غذایی مورد نیاز گیاه، در آب محلول بوده و به طور دائم و اتوماتیک به ریشه‌ها اسپری می شوند؛ به طوریکه ریشه دائماً مرطوب است و خشک نمی‌شود.
- سیستم چیدمان گیاهان: متناسب با فضای گلخانه خود، نوع محصولات و تکنیک کشت می‌توانید گیاهان را طبق سیستم‌های متفاوتی چیدمان نمایید. برخی از متداول‌ترین این چیدمان‌ها در گلخانه‌های کانادا عبارت هستند از:
- چیدمان افقی کلاسیک: این چیدمان برای تمامی محصولات در کانادا کاربرد دارد.
- چیدمان عمودی (Vertical Farming): چیدمان دیگری است که می‌تواند فضای کشت شما را افزایش دهد. این چیدمان بیشتر مناسب گل‌ها، گوجه و خیار شناخته می‌شود.
- چیدمان آویزان (Hanging): سیستم دیگری که برای کشت محصولات در کانادا کاربرد دارد، چیدمان معلق/ آویزان بوده که برای پرورش فلفل دلمه، کاهو سبزی‌های خوراکی بسیار متداول است. این سیستم می‌تواند در ترکیب با دو سیستم دیگر به کار رفته و به این ترتیب، سطح مفید گلخانه شما برای کشت محصولات را افزایش دهد.
- زنجیره تأمین و توزیع (Supply Chain): پیش از شروع فعالیت بیزینس خود با بررسی بازار محلی گلخانه‌تان باید بهترین تأمین‌کنندگان بذر، نشاء، مواد غذایی گیاهان، خاک، کود، سموم و دیگر موارد شناسایی و با آن‌ها مذاکره نمایید. سپس طی قراردادهایی تأمین اقلام مورد نیاز گلخانه شما به صورت روتین قابل انجام است.
از طرف دیگر متناسب با نوع محصولی که پرورش می‌دهید، باید بدانید که متقاضیان آن کدام گروه بود و شما چگونه می‌خواهید محصول خود را عرضه کنید. به عنوان مثال، در پرورش گل‌ها و گیاهان تزئینی می‌توانید محصولات خود را به طور عمده به مغازه‌های گل‌فروشی فروخته و یا خود یک قسمت خرده‌فروشی و عرضه آن‌ها را در گلخانه خود در نظر بگیرید. محصولات خوراکی همچون میوه‌جات و سبزیجات نیز می‌تواند با کسب مجوز در بازارهای محلی به طور مستقیم عرضه شده، به واسطه‌های بسته‌بندی و عرضه محصولات فروخته شده و یا پس از برداشت و بسته‌بندی توسط خود شما مستقیماً به بیزینس‌های مرتبط همچون رستوران‌ها، سوپرمارکت‌ها، هتل‌ها و سایر موارد فروخته شود.
بسیاری از شهرها و استان‌های کانادا که در زمینه‌ی تولید محصولات کشاورزی و گلخانه‌ای فعال هستند، راهنمایی درباره نحوه زنجیره تأمین و توزیع، تولید، فروش محصولات و ضوابط آن تدوین و منتشر کرده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به راهنمای A Guide To Growing and Selling Fruits & Vegetables in Toronto اشاره کرد.
- برچسب‌گذاری محصولات غذایی گلخانه‌ای (Labelling): چنانچه در گلخانه خود سبزیجات و میوه‌جات پرورش داده و آن‌ها را خود بسته‌بندی کرده و به صورت تازه و مستقیم به مصرف‌کننده می‌فروشید، باید طبق مقررات برچسب‌گذاری میوه و سبزی‌های تازه در کانادا آن را لیبل‌گذاری کنید.
روی این برچسب متناسب با محصول و بسته‌بندی آن ممکن است اطلاعاتی اعم از مشخصات تولیدکننده، تعداد یا وزن خالص، بهترین زمان مصرف، ارزش غذایی و موارد دیگر را شامل شود. علاوه بر آن، چنانچه شیوه کشت شما بر دسته‌بندی محصول نهایی طبق ضوابط آژانس بازرسی مواد غذایی کانادا (CFIA) اثر داشته باشد، می‌توانید نام آن دسته همچون Organic را بر برچسب محصول خود قید کنید.
- کنترل آفات: پرورش گیاهان جدا از کنترل آفات نمی‌تواند صورت پذیرد. دفع و کنترل آفات مضر گیاهان یا باید توسط سموم انجام شود و یا به صورت طبیعی و از طریق استفاده از برخی دیگر از حشرات مفید. این حشرات می‌توانند با خوردن آن آفات مضر گیاه را از بیماری‌های محیطی دور کنند. استفاده از سموم مشروط به گروه سموم زیست‌محیطی (Biological) و آن هم ملزم به دریافت مجوز بوده و محدودیت‌های بسیاری دارد!
- سیستم بازیافت: برخی از گلخانه‌ها به جهت صرفه‌جویی در مصرف آب و در راستای استانداردهای محیطی‌زیستی، پساب آبیاری گیاهان خود را بازیافت کرده و مجدداً در سیستم آبیاری خود استفاده می‌کنند. متناسب با تکنیک کشت و شرایط گلخانه خود، باید مشخص کنید که مایل به بازیافت آب هستید یا خیر و بر اساس آن، تمهیدات لازم را در گلخانه خود مهیا کنید.
- سیاست قیمت‌گذاری محصولات: در کشور کانادا، محصولات گلخانه‌ای به ویژه آن دسته از محصولات که ارگانیک بوده یا یک امتیاز تغذیه‌ای مثل غنی‌شدن داشته باشند، نسبت به همان گونه محصول در کشت مزرعه‌ای قیمت بالاتری دارد. از طرف دیگر، در فصولی که یک میوه یا سبزی در مزارع طبیعی کانادا امکان کشت و برداشت ندارد، قیمت آن محصول گلخانه‌ای افزایش بیشتری خواهد داشت.
به طور کلی برای در نظر گرفتن قیمت مناسب محصولات خود بهتر است قیمت رقبای محلی و استانی گلخانه‌تان را بررسی و با حضور در بازارهای محلی رنج پرداختی برای آن محصول توسط مردم را تخمین بزنید. در جدول زیر میانگین قیمت برخی محصولات غذایی گلخانه‌ای در کانادا نشان داده شده است:
| محصول | قیمت هر کیلو در کشت مزرعه‌ای | قیمت هر کیلو در کشت گلخانه‌ای |
| گوجه‌فرنگی | 1.96 تا 4.32 دلار کانادا | 3.11 تا 5.4 دلار کانادا |
| خیار | 1.22 تا 4.29 دلار کانادا | 2.7 تا 9.45 دلار کانادا |
| کاهو | 0.78 تا 3.6 دلار کانادا | 1.73 تا 6.75 دلار کانادا |
| فلفل دلمه‌ای | 1.22 تا 2.7 دلار کانادا | 1.84 تا 4.05 دلار کانادا |
| توت‌فرنگی | 1.84 تا 4.29 دلار کانادا | 4.05 تا 9.45 دلار کانادا |
گام چهارم: پیدا کردن محل مناسب
یکی از فاکتورهای مهم در بیزینس گلخانه مکان آن است. زمینی را برای این بیزینس باید در نظر بگیرید که پتانسیل ساخت یک سوله در ابعاد و گنجایش مورد نظرتان را داشته باشد. موقعیت مکانی این سوله باید به گونه‌ای باشد که در زمستان‌ها، روزانه حداقل 6 ساعت بتواند در معرض تابش خورشید قرار بگیرد. به‌طور کلی، نواحی جنوبی کشور کانادا همچون انتاریو شرایط آبوهوایی مساعدتری برای تأسیس گلخانه دارند. علاوه بر آن، دسترسی به زیرساخت مناسب همچون منابع آب کشاورزی در دیگر معیارهای مهم در انتخاب لوکیشن مناسب برای گلخانه است.
معیار دیگری که بسیاری از کشاورزان و فعالین این صنعت توصیه می‌کنند، نزدیکی محل گلخانه به محل سکونت فرد است. از آنجاییکه یک گلخانه نیازمند رسیدگی مستمر و نظارت تقریباً همیشگی است، بسیاری از افراد منزل خود را نیز در همان ملک گلخانه تجاری یا نزدیکی آن انتخاب کرده و می‌سازند.
خرید یک زمین با پتانسیل ساخت گلخانه در کانادا بسیار گران بوده و برای شروع سرمایه‌گذاری در این بیزینس، اجاره زمین توصیه می‌شود. در این حالت، می‌توانید سرمایه اولیه‌ی خود را بیشتر به تجهیز گلخانه، بذر گیاهان و تکنولوژی‌های کشت گیاهان اختصاص دهید.
شما می‌توانید در صورت تمایل و مهارت، در کنار هم یک مزرعه و یک گلخانه را اداره کرده و کشت محصول را در هر دو نوع فضای باز و بسته انجام دهید.
گام پنجم: طراحی و احداث سوله گلخانه
پس از یافتن زمین مناسب برای گلخانه، باید یک سوله مناسب برای کشت محصولات‌تان در آن احداث کنید. چنانچه ملکی که اجاره و یا خریداری نمودید دارای این سوله باشد، فقط ممکن است نیاز به تعویض برخی متریال‌ها همچون کاور دیوارهای گلخانه داشته باشید؛ اما در صورتیکه که زمین بکر و فاقد سوله باشد، باید سعی کنید طبق استانداردها، یک سوله مناسب ساخته و بهترین بهره‌وری را از ملک و محیط سوله برای کشت محصولات در گلخانه داشته باشید. مهم‌ترین معیارهایی که در طراحی و ساخت سوله در کانادا باید به آن‌ها توجه کنید به شرح زیر است:
- جهت‌گیری گلخانه: برای دریافت حداکثری تابش و نور خورشید در کانادا، گلخانه باید متمایل به جنوب شرقی بوده و کشیدگی غربی ـ جنوبی داشته باشد.
- ظرفیت و مساحت: ظرفیت و گنجایش یک گلخانه باید متناسب با طرح‌تجاری شما و هدف تولیدتان در نظر گرفته شود. گلخانه‌ای که طول بیشتری دارد، امکان کشت بهینه محصول در آن نیز بیشتر بود و توصیه‌ی آن در آینده نیز راحت‌تر است. از طرف دیگر ارتفاع زیاد گلخانه، نیازمند بهره از تجهیزات گرمایی بیشتری برای حفظ تعادل دمایی در آن است. بنابراین ارتفاع گلخانه خود را نیز متناسب با سیستم چیدمان گیاهان، محدود در نظر بگیرید. فعالین این حوزه توصیه می‌کنند در صورت توانایی تأمین بودجه، فعالیت خود را با یک فضای حداقل 500 مترمربعی آغاز کنید.
- سازه و ساختار گلخانه: چنانچه یک زمین و آب‌وهوا برای یک گلخانه مناسب باشد، باید متناسب با شرایط بهترین سازه را برای برپایی سوله گلخانه و فضای نگهداری از گیاهان در آن ملک تعبیه نمود. سازه گلخانه‌ها به لحاظ ساختار انواع مختلفی داشته که در کشور کانادا ساختار‌های تونلی (Tunnel/Quonset)، شیروانی (Span/Gable)، طاقی یا گنبدی (Arch/Dome) و شیبدار دندانه‌ای (Sawtooth) پرکاربردترین به لحاظ برقراری تعادل شرایط آبوهوایی، توزیع و پخش نور و سازگاری با محیط هستند. بسته به وسعت گلخانه این سازه‌ها می‌توانند به صورت تکی (Single) و یا چندتایی به‌هم‌پیوسته (Connected) ساخته و اجرا شوند.
در مناطقی از کانادا که بخشی عمده‌ای از زمستان بارش برف طولانی دارند [مثل Woody Point در نیوفاندلند، Sherbrooke در نیوبرانزویک، Sudbury و Barrie در انتاریو و نیز Moncton در کبک] سازه‌های شیروانی نامتقارن و نیز سازه‌های طاقی و گنبدی که در قسمت نوکِ سقف کمی تیزی دارند (Gothic Arch) می‌توانند بار برف بیشتری را تحمل نمایند.
البته باتوجه به شرایط آبوهوایی سخت، تأسیس گلخانه تجاری در این مناطق چالش‌برانگیز بوده و حتی ریسک بالایی دارد.
یکی دیگر از انواع پرکاربرد سازه گلخانه در کانادا که تأثیر به‌سزایی نیز در حفظ تعادل دمایی دارد، ساختار متصل به بنا (Attached/ Lean-to) می‌باشد؛ اگرچه این ساختار می‌تواند به دیوار ملک نیز متصل شود، اما ماهیت آن حفظ تعادل دمایی با اتصال به دیوار یک بنا اشاره دارد. بنابراین، این ساختار فقط برای زمین‌هایی ممکن است که یک ساختمان دیگر نیز در آن وجود داشته باشد. به عنوان مثال منزل فرد نیز در آن ملک بوده و گلخانه تجاری خود را نیز در همان زمین و متصل به بنای فعلی بسازد. با توجه به الزامات سازه‌ای این نوع ساختار، وسعت آن با محدودیت‌هایی مواجه است.
- سیستم گرمایش: حفظ دمای مناسب کشت گیاهان در گلخانه‌ها نقش به‌سزایی در رشد و سلامت آن‌ها دارد. دمای داخلی گلخانه‌های کانادا برای اغلب محصولات باید بین 15 الی 30 درجه سانتی‌گراد نگه داشته و رطوبت محیط نیز حفظ شود. به طور کلی گرمایش گلخانه در کانادا به سه شیوه تأمین می‌شود:
- Hoop-house/ Unheated: حفظ گرما در آن‌ها با راهکارهای طبیعی و غیرمکانیکی انجام می‌شود. کاور مناسب گلخانه، در نظر گرفتن تمهیدات طبیعی جذب گرما مثل رنگ تیره کف سوله و یا قراردادن بشکه‌های پلاستیکی آب متعدد در محیط سوله که ذخیره حرارتی بالایی دارند، از جمله این راهکارهاست. اگرچه این شیوه نیز در کانادا کاربرد دارد، اما برای گلخانه‌های با ظرفیت بالا و مناطق بسیار سرد مناسب نیست.
- Heated: در این سیستم، از تمهیدات مکانیکی مناسب برای گرم کردن محیط گلخانه و برقراری تعادل دمایی آن استفاده می‌شود. این سیستم اگرچه هزینه بیشتری دارد، اما بهره‌وری گلخانه‌های بزرگ در مناطق سرد یا با تغییرات دمایی بالا را بیشتر خواهد کرد. شیوه heated پرکاربردترین سیستم گرمایشی در گلخانه‌های کانادا است که البته هر گلخانه بسته به وسعت، ظرفیت و شرایط خود از یک سیستم مکانیکی همچون گرمایش از کف، بخاری برقی و دیگر موارد استفاده می‌کند.
- Geothermal: برای استفاده از این نوع سیستم گرمایش، محیط اصلی گلخانه باید در دل زمین بنا شود و فقط بخش بالایی دیوارها و سقف آن برای دریافت تابش و نور خورشید بالای زمین قرار می‌گیرد. گلخانه‌های زیرزمینی در حالت عمومی حدود 10 درجه گرم‌تر از گلخانه‌های روی زمین هستند. البته با توجه به چالش‌های ساخت، این نوع سیستم کمتر در کانادا استفاده می‌شود.
- تهویه: همانطور که هوای سرد مانع رشد مناسب گیاهان می‌شود، هوای بسیار گرم و محبوس نیز می‌تواند موجب آسیب به گیاهان شود. به همین جهت ضروری است در سوله یک گلخانه امکان برقراری جریان هوا به صورت طبیعی با تعبیه بازشو مناسب و یا به صورت مکانیکی با در نظر گرفتن تجهیزات تهویه فراهم شود.
- نوردهی: اگرچه بخش مهمی از نور مورد نیاز گیاهان در گلخانه از طریق نور طبیعی خورشید تأمین می‌شود، اما در نظر گرفتن نور مصنوعی آفتابی در سراسر محیط گلخانه می‌تواند کمک مؤثری به رشد گیاهان در گلخانه‌های کانادایی به ویژه در زمان‌هایی که ساعات آفتابی محدود بوده و هوا ابری است در نظر گرفته شود.
- متریال: پوشش سازه یک گلخانه به عنوان دیوار سوله عمدتاً توسط کاورهای پلاستیکی، پلی‌کربنات و شیشه به صورت یک یا دو لایه انجام می‌شود. این پوشش باید ضمن عبور و پخش نور، در عایق حرارتی بودن نیز نقش خوبی ایفا کند. به همین دلیل، پوشش‌های دو لایه پلی‌کربنات در بسیاری از گلخانه‌های تجاری کانادا استفاده می‌شود.
گام ششم: دریافت مجوزها
راه‌اندازی یک گلخانه تجاری در کانادا ملزم به اخذ مجوزهای تجاری لازم است. بخشی از این مجوزها با محوریت صنایع غذایی و دارویی این کشور فقط در مورد گلخانه‌هایی که به کشت سبزیجات و میوه‌جات می‌پردازند ضروری است و برخی دیگر مجوزهای بیزینسی کلی برای هر نوع محصولی است. با مراجعه به سایت Bizpal می‌توانید به لیست کاملی از این مجوزها دسترسی داشته باشید. برخی از مهم‌ترین آن‌ها نیز به شرح زیر است:- ثبت نام تجاری: برای شروع بیزینس گلخانه تجاری در کانادا، باید نام کسب‌وکار خود را در مراجع استانی به طور رسمی ثبت نمایید. اغلب هر پنج سال، این نام با مراجعه به همان مرجع باید مجدداً تأیید و ثابت شود. هر استان معمولاً اساس‌نامه خود را درباره ضوابط ثبت یک نام تجاری تدوین و منتشر می‌کند؛ مثل Ontario Business Name Act.
- مجوز کسب (Business License): جواز کسب گلخانه تجاری توسط شهرداری منطقه ضمن ارائه درخواست و مدارک فرد متقاضی صادر می‌شود. علاوه بر آن، مجوز زهکشی برای گلخانه باید در این جواز با تأییدیه مراجع کشاورزی استان و طبق مقررات آن همچون Ontario Agricultural Tile Drainage Installation Act ثبت شود.
- نصب تابلو (Sign Permit): چنانچه بخواهید تابلو گلخانه خود را در دید شهری نصب نمایید، باید از شهرداری منطقه خود مجوز آن را دریافت کنید.
- کاربری زمین (Zoning): زمین یک گلخانه براساس زون‌بندی شهرداری باید مناسب فعالیت این بیزینس در حوزه کشاورزی باشد.
- مجوز ساخت (Building & land Use Permit): چنانچه لازم باشد در زمین مورد نظر خود سوله‌ای برای گلخانه احداث نمایید، باید از شهرداری مجوز ساخت دریافت کنید.
- شماره واحد تجاری (Business Number Registration): فعالیت هر گلخانه تجاری در کانادا مستلزم اخذ شماره واحد تجاری از مراجع فدرال است.
- ثبت فعالیت کشاورزی (Farm Business Registration): بیزینس‌های صنعت کشاورزی از جمله گلخانه که درآمد سالیانه بالای 7.000 دلار کانادا داشته باشند، ملزم به دریافت این مجوز از مراجع استانی هستند.
- مصرف آب: در اکثر استان‌های کانادا، چنانچه یک بیزینس از جمله گلخانه تجاری بیش از 50.000 لیتر در روز از منابع طبیعی آب برداشت و مصرف کند، باید اجازه استفاده از آب بیشتر را از مراجع استانی دریافت کرد. هر استان یک راهنمای مناسب به این منظور ارائه داده است که برای نمونه می‌توان به Permits to Take Water در استان انتاریو اشاره کرد.
- ایمنی مواد غذایی (Safe Food for Canadians Licence): چنانچه گلخانه شما به پرورش و عرضه محصولات غذایی همچون میوه‌جات و سبزیجات اختصاص دارد، باید طبق ضوابط آژانس بازرسی مواد غذایی کانادا (CFIA) عمل کرده و تحت بازرسی‌های آن سازمان، گواهی مربوطه را اخذ کنید.
- مجوز استفاده از مکمل‌های غذایی محرک رشد (Fertilizer or Supplement Registration): دریافت این مجوز نیز تابع مقررات فدرال و استاندارد CFIA است.
- استفاده از سموم آفت‌کش: امروزه متخصصین این حوزه بر روی استفاده از راهکارهای طبیعی در کنترل آفات محصولات حوزه کشاورزی تأکید بسیار دارند. در برخی از موارد در استان‌های کانادا استفاده از سموم در گلخانه‌های کشت سبزیجات و میوه‌جات به‌طور کلی ممنوع بود و در برخی دیگر از موارد نیز مشروط به اخذ جواز می‌باشد. ضوابط استفاده از این سموم، در راهنماهای استانی نیز منتشر شده است. به عنوان مثال، استان انتاریو راهنمای Pesticide Licences and Permits را تدوین کرده است.
- فروش مستقیم محصولات: چنانچه بخواهید محصولات گلخانه خود را به طور مستقیم در بازارهای محلی و بسترهای مشابه عرضه نمایید باید در Farmer Board استان خود عضو شده و مجوز Peddler’s License نیز دریافت کنید.
- مالیات: متناسب با الزامات بیزینس خود و قوانین مالیاتی ـ تجاری حاکم بر آن باید در مراجع مالیاتی فدرال و استانی ثبت‌نام کرده و هر ساله در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را تحویل این سازمان دهید. به خاطر داشته باشید هرآنچه به نوعی به پیشبرد بیزینس شما ارتباط داشته و برای آن هزینه می‌کنید می‌توانید با داشتن رسید رسمی در فرم مالیاتی خود وارد کرده و از درآمد نهایی که به آن مالیات تعلق می‌گیرد کسر نمایید؛ حتی یک قرار ناهار کاری!
گام هفتم: بیمه
مالک و مدیر یک گلخانه تجاری در کانادا ملزم به بیمه همه کارگران خود است؛ علاوه بر آن، گرفتن یک پوشش بیمه تعهد عمومی و بیمه تجاری برای کسب‌وکار گلخانه ضروری است. برای گرفتن کامل‌ترین پوشش بیمه، حتماً با یک کارشناس بیمه مشورت نمایید.گام هشتم: خرید تجهیزات
با توجه به تکنیک کشت و سیستم چیدمان گلخانه خود، باید تجهیزات مورد نیازتان را تأمین کنید. محفظه‌ی کاشت و پرورش گیاهان، سیستم آبیاری، تهویه، گرمایش و سیستمی برای تأمین و پخش کربن‌دی‌اکسید مورد نیاز گیاهان [برای تسریع در رشد و باردهی] از جمله اصلی‌ترین تجهیزات یک گلخانه تجاری هستند که متناسب با شرایط گلخانه شما باید انتخاب و خریداری شوند. علاوه بر آن، ابزار مورد نیاز کارگران از جمله وسایل هرس، ابزار جابه‌جایی خاک گیاهان، اقلام کوددهی و غیره باید در این گام تهیه شوند.گام نهم: خرید بذر یا نشاء محصولات
برای آنکه فعالیت گلخانه شما رسماً آغاز شود باید بذر گیاهان و محصولات مورد نظر خود را خریداری نمایید. در برخی موارد، به جای بذر ممکن است ترجیح دهید نشاء یک گیاه را از یک گلخانه بزرگ تهیه کنید. خرید نشاء هزینه بیشتری نسبت به بذر داشته، اما در عمل بخشی از پروسه پرورش اولیه آن گیاه طی شده است.گام دهم: استخدام پرسنل
برای پرورش گیاهان در یک گلخانه تجاری باید افرادی آشنا با این حوزه و با تجربه عملی مناسب استخدام نمایید. کارگران گلخانه‌ها اغلب ملزم به داشتن مدرک خاصی نبوده و در استخدام آن‌ها دانش مناسب و مهارت تجربی باید ملاک عمل قرار گیرد؛ اما دو گروه از نیروهای کار گلخانه باید گواهی ویژه داشته باشند:- افراد مسئول استفاده از سموم آفت‌کش در گلخانه باید مدرکی تحت عنوان Pesticide License از مراجع استانی حوزه کشاورزی دریافت نمایند.
- تکنسین‌هایی که در یک گلخانه تجاری به تنظیم و ترکیب مواد مغذی برای غذادهی به گیاهان می‌پردازند نیز ملزم به داشتن Nutrient Application Technician Licence از سازمان‌های استانی هستند.
گام یازدهم: بازاریابی
پیش از شروع رسمی بیزینس گلخانه خود باید رویکرد بازاریابی مناسبی را اتخاذ کرده و در روند فعالیت‌تان آن را پیگیری و اجرایی نمایید. حضور در بازارهای محلی یکی از راه‌های معرفی گلخانه خود در ابتدای فعالیت‌تان است. علاوه بر آن فعالیت مستمر در پلتفرم‌های مجازی متداول در کانادا همچون فیسبوک و اینستاگرام با قرار دادن فیلم و عکس‌هایی از روند کشت محصولات‌تان، می‌تواند ابزار مؤثری در بازاریابی گلخانه شما محسوب شود. بعضی از گلخانه با کسب مجوز لازم، امکان بازدید از بخش‌هایی که سوله خود را طی زمان‌های مشخصی فراهم آورده و با این کار گامی برای ارتباط مستقیم با مصرف‌کنندگان خرد برمی‌دارند. در شرایطی که هدف اصلی شما عمده‌فروشی و عرضه محصولات به سایز بیزینس‌های صنایع غذایی باشد، بهتر است از بازاریابی شرکتی و مذاکرات حضوری نیز بهره ببرید. علاوه بر آن، داشتن تبلیغات و رپورتاژ آگهی در نشریات تخصصی این حوزه مثل Greenhouse Canada عامل مؤثری در معرفی گلخانه شما در مارکت این صنعت است.هزینه‌های گلخانه در کانادا
هزینه‌های یک گلخانه متناسب با وسعت آن، محصولاتی که پرورش می‌دهد و تکنیک کشت متفاوت است. برخی از این هزینه‌ها در ابتدای روند و برخی دیگر باید به صورت دوره‌ای در بیزینس گلخانه صرف شود. به طور کلی، به جزء هزینه‌ای که بابت سازه یک گلخانه باید پرداخت نمایید، تقریباً 88 الی 150 دلار کانادا به ازای هر مترمربع مساحت گلخانه باید هزینه نمایید. برخی از مواردی که در هزینه‌های یک گلخانه باید پوشش دهید عبارتند از:- خرید یا اجاره ملک: خرید یک ملک متناسب با الزامات این بیزینس حدود یک میلیون دلار کانادا هزینه خواهد داشت؛ اما برای اجاره یک زمین مناسبِ شرایط گلخانه تجاری، تقریباً 5.000 الی 9.000 دلار کانادا در ماه کفایت می‌کند.
- مجوزها: برای کسب مجوزهای راه‌اندازی یک گلخانه تجاری در کانادا بین 5.000 الی 10.000 دلار کانادا حدوداً باید هزینه کنید. برخی از این مجوزها باید سالیانه نیز تمدید شود.
- تجهیزات، بذرها و ماشین‌آلات: این گروه از اقلام هم در سرمایه اولیه و هم در هزینه‌های دوره‌ای باید در نظر گرفته شوند. در گلخانه‌های سنتی، متناسب با سیستم گلخانه خود و وسعت آن ممکن است در ابتدای روند حدود 12.000 الی 30.000 دلار کانادا به طور میانگین برای تجهیزات و بذرها بودجه نیاز داشته باشید؛ در هر ماه نیز تقریباً باید 500 الی 2.000 دلار کانادا برای تکرار موجودی برخی اقلام و رسیدگی به تجهیزات گلخانه هزینه کنید. یک ماشین باربری (Truck) نیز در حدود 20.000 دلار کانادا هزینه خواهد داشت که در گلخانه‌های کوچک می‌توان با چرخ‌های دستی جایگزین شود! در گلخانه‌هایی که سیستم گرمایش، آبیاری و کشت آن‌ها هم‌گام با تکنولوژی‌های روز در نظر گرفته شده باشد، تجهیزات پیچیده‌تر بوده و هزینه آن‌ها نیز بالاتر است. میانگینی از این تجهیزات و هزینه در جدول زیر بیان شده است [منبع]:
| تجهیزات | هزینه میانگین |
|
گرمایش و کنترل کامپیوتری دما |
265.000 دلار کانادا |
|
سیستم آبیاری |
40.000 دلار کانادا |
| سیستم بازیافت آب |
7.000 دلار کانادا |
|
سیستم پخش گاز کربن‌دی‌اکسید |
10.000 دلار کانادا |
| برق کمکی |
25.000 دلار کانادا |
|
سیستم اسپری (آب، سموم و …) |
3.500 دلار کانادا |
| ابزار کار کارگران مثل قیچی باغبانی، متر و غیره |
4.500 دلار کانادا |
|
جک بلند کردن چیزهای سنگین (Pallet Jacks) |
1.500 دلار کانادا |
|
خودرو کوچک برقی (Electric Cart) |
16.000 دلار کانادا |
|
ماشین باربری (Truck) |
20.000 دلار کانادا |
- قبوض خدماتی: قبوض خدماتی آب و برق بخش مهمی از هزینه‌های ماهانه یک گلخانه تجاری را به خود اختصاص می‌دهد. بسته به وسعت گلخانه، سیستم کشت، گرمایش گلخانه، وسعت آن و سایر موارد از چند صد دلار تا 7.000 دلار کانادا هزینه‌ای است که باید به صورت ماهانه برای قبوض خدماتی در نظر داشته باشید.
- بیمه: یک پوشش بیمه مناسب برای گلخانه نیازمند ماهیانه بالغ بر حدود 300 دلار کانادا است.
- مالیات: مالیات در کانادا براساس میزان درآمد و سود و به صورت درصدی از آن محاسبه شده و مبلغ واحدی ندارد.
- پرسنل: حقوق و دستمزد کارگران یک گلخانه تجاری متناسب با مسئولیت، تخصص و تجربه آن‌ها بین 14 الی 26 دلار کانادا در ساعت تخمین زده می‌شود.
- تبلیغات و بازاریابی: اگر برای بازاریابی گلخانه خود و ارتباط با سایر بیزینس‌های صنایع غذایی یا کشاورزی، کارشناس بازاریابی استخدام کرده و رویکرد تخصصی دارید، ممکن است سالیانه بین 36.000 الی 50.000 دلار کانادا به هزینه‌های شما اضافه شود. سایر روش‌های بازاریابی هزینه‌ای نداشته و یا هزینه آن بسیار محدود است.
بازار کار و درآمد گلخانه در کانادا
گزارش‌های وزارت کشاورزی کانادا نشان می‌دهد که در سال 2021 حدود 1.557 گلخانه گیاهان تزئینی [منبع] و تقریباً 892 گلخانه سبزیجات و میوه‌جات [منبع] در این کشور وجود داشته است. این تعداد در سال 2022 در گلخانه‌های تزئینی کاهش داشته و به عدد 1.545 رسیده [منبع]، اما گلخانه گیاهان خوراکی تا 924 عدد [منبع] افزایش پیدا کرده است. در این سال سطح کشت گلخانه‌های گیاهان تزئینی 6.700.000 مترمربع و سطح کشت سبزیجات و میوه‌جات حدوداً 19.458.956 مترمربع بوده است. در نمودار زیر، تعداد گلخانه‌های گیاهان تزئینی کانادا طی سال‌های اخیر نشان داده شده است:
تأکید سازمان غذا و دارو کانادا به مصرف محصولات غذایی مفید با شیوه تولید سالم، تغییرات آبوهوایی و محدودیت‌های تولید مزرعه‌ای برخی سبزیجات و میوه‌جات و نیز افزایش تقاضا برای خرید محصولات غذایی گلخانه‌ای کانادا توسط سایر کشورها می‌تواند عاملی در افزایش تعداد گلخانه‌های پرورش سبزیجات و میوه‌جات باشد. در نمودار زیر می‌توانید تعداد گلخانه‌های پرورش سبزیجات و میوه‌جات در کانادا را طی سال‌های اخیر مشاهده نمایید:
در رده‌های نخست میزان تولید و درآمد حاصل از آن در گلخانه‌های گیاهان تزئینی گیاه‌های گرمسیری، شمعدانی، رز مینیاتوری، ارکیده و گل داودی قرار دارند. در گلخانه‌های پرورش محصولات غذایی نیز گوجه‌فرنگی، خیار، فلفل دلمه، کاهو، بادمجان و توت‌فرنگی به ترتیب محصولاتی هستند که بیشترین حجم تولید را به خود طی سال‌های اخیر اختصاص داده‌اند. مجموع درآمد (فروش داخلی و صادرات) حاصل از کشت و عرضه گیاهان تزئینی در گلخانه‌های کانادا در سال 2021 حدود 1.818 میلیون دلار کانادا و این درآمد در گلخانه‌های محصولات خوراکی تقریباً بالغ بر 2 میلیارد دلار کانادا ثبت شده است. در جدول زیر میزان تولید محصولات رده نخست و اطلاعات آماری آن‌ها طبق گزارش آماری Canadian Ornamental Indusry و Canadian Greenhouse Vegetable Industry بیان شده است:
| گلخانه گیاهان تزئینی | |||
| محصول | میزان تولید | ||
| گیاه‌های گلدانی گرمسیری | 19.936.000 عدد | ||
| شمعدانی | 13.668.000 عدد | ||
| رز مینیاتوری | 9.438.000 عدد | ||
| ارکیده | 5.866.000 عدد | ||
| گل داودی | 5.679.000 عدد | ||
| گلخانه سبزیجات و میوه‌جات | |||
| محصول | میزان تولید | سطح کشت | درآمد حاصل از عرضه |
| گوجه‌فرنگی | 279.927 تن | 6.835.395 مترمربع | 714.766.000 دلار کانادا |
| خیار | 237.671 تن | 4.666.980 مترمربع | 604.384.000 دلار کانادا |
| فلفل دلمه | 176.917 تن | 6.794.980 مترمربع | 550.310.000 دلار کانادا |
| کاهو | 19.221 تن | 335.216 مترمربع | 65.255.000 دلار کانادا |
| بادمجان | 4.219 تن | 140.496 مترمربع | 16.172.000 دلار کانادا |
| توت‌فرنگی | 2.731 تن | 321.210 مترمربع | 18.484.000 دلار کانادا |
وضعیت استان‌های کانادا در بیزینس گلخانه
با توجه به شرایط آبوهوایی و الزامات محیطی گلخانه در کانادا، استان‌های مختلف این کشور تمرکز یکسانی بر روی بیزینس گلخانه تجاری ندارند. استان‌هایی که در قسمت جنوبی کانادا واقع شده‌اند، بستر اقلیمی بهتری برای این بیزینس داشته و عمدتاً تعداد گلخانه و سطح کشت آن‌ها در این استان‌ها بیشتر است. در حال حاضر در هر دو گروه گیاهان تزئینی و محصولات غذایی، استان‌های انتاریو، بریتیش‌کلمبیا و کبک بیشترین سطح کشت را به خود اختصاص داده و بهترین مکان‌ها برای راه‌اندازی یا خرید گلخانه تجاری محسوب می‌شوند. براساس گزارش آماری Canadian Ornamental Indusry و Canadian Greenhouse Vegetable Industry، در جدول زیر تعداد، سطح کشت و درصد سهم این سه استان در درآمد حاصل از صادرات محصولات گلخانه‌ای کانادا به تفکیک بیان شده است:| گلخانه گیاهان تزئینی | ||
| استان | سطح کشت | سهم در درآمد صادرات |
| انتاریو | 3.211.391 مترمربع | 56.4 % |
| بریتیش‌کلمبیا | 1.398.996 مترمربع | 22.2 % |
| کبک | 1.045.923 مترمربع | 10.8 % |
| سایر استان‌ها | 1.044.509 مترمربع | 10.6 % |
| گلخانه سبزیجات و میوه‌جات | |||
| استان | تعداد | سطح کشت | سهم در درآمد صادرات |
| انتاریو | 321 | 13.787.888 مترمربع | 86.1 % |
| بریتیش‌کلمبیا | 158 | 3.168.807 مترمربع | 12 % |
| کبک | 236 | 1.511.924 مترمربع | 1.5 % |
| سایر استان‌ها | 177 | 996.337 مترمربع | 0.4 % |
مزایا و معایب بیزینس گلخانه در کانادا
گلخانه تجاری به عنوان یک بیزینس در کانادا مزایا و معایب مختلفی دارد و شما با توجه به شرایط و اهداف خود، می‌توانید با اشراف بر آن‌ها تصمیم عاقلانه‌تری برای مهاجرت به کانادا و سرمایه‌گذاری در این بیزینس بگیرید. برخی از این موارد در جدول زیر خلاصه شده است:| مزایا | معایب |
|
|
چند توصیه برای اداره گلخانه در کانادا
توجه به نکات زیر در پیشبرد فعالیت یک گلخانه تجاری در کانادا می‌تواند مسیر شما را در پرورش محصولات بهتر در مقیاس کمی و کیفی و نیز رسیدن به سوددهی بالاتر هموار کند:- با توجه به میزان بارندگی و برف در کانادا، می‌توانید راهکاری برای جمع‌آوری، تصفیه و استفاده از آن در سیستم آبیاری گلخانه خود در نظر گرفته و بدین ترتیب در مصرف آب شهری و نیز هزینه قبوض خدماتی خود صرفه‌جویی کنید.
- عاقلانه است که زمینی را انتخاب کنید که منبع آب مناسب، خاک با کیفیت بالا و دسترسی نامحدود به تأسیسات زیرساختی همچون برق داشته باشد.
- بهره از صفحات فوتوولتائیک را در تولید برق و روشنایی گلخانه خود در نظر داشته باشید.
- محصولات ارگانیک در کانادا باید در زمینی کشت شوند که حداقل سه سال متوالی عاری از آفت‌کش‌ها نگه داشته شده است. بنابراین اگر می‌خواهید محصولات ارگانیک را عرضه کنید سیستم مناسب کشت را انتخاب کرده و درباره زمین گلخانه خود و نحوه استفاده از آن در گذشته تحقیق کنید.
- با دریافت مجوزهای لازم می‌توانید خدمات جانبی همچون فروش لوازم باغبانی، طراحی محوطه و موارد مشابه را به گلخانه خود اضافه کرده و درآمد بیشتری کسب نمایید.
- برای رعایت بیشتر پروتکل‌های بهداشتی در گلخانه‌های کشت میوه‌جات و سبزیجات، بهتر است قبل از ورود به سوله پوشش بهداشتی و کاور کفش و نیز محلول ضدعفونی قرار دهید.
سوألات متداول
کد شغلی (NOC) فعالین بیزینس گلخانه تجاری در کانادا چیست؟
فروش گل‌ها و گیاهان تزئینی، بذرها و لوازم باغبانی چقدر می‌توان درآمد داشته باشد؟
گل‌ها و گیاهان را می‌توان با چند دلار تا ۱۰۰ دلار کانادا و حتی بیشتر فروخت. بذرها معمولاً بین ۷۵ سنت تا چند دلار کانادا به ازای هر بسته قیمت دارند. لوازم باغبانی نیز بسته به نوع خود معمولاً بین ۵ تا ۵۰ دلار کانادا فروخته می‌شود.
تجارت گلخانه در کانادا برای چه کسانی مناسب است؟
فردی که دانش بالا درباره‌ی گل‌ها، گیاهان، سبزیجات، میوه‌جات، دانه ها و تجهیزات باغبانی داشته و علاوه بر آن اشتیاق به پرورش این محصولات داشته باشد. چنین شخصی باید تجربه‌کاری و مهارت کافی نیز در کاشت، کشت و برداشت محصولات گلخانه‌ای داشته و پیش از شروع فعالیت در کانادا دانش خود را درباره پرورش محصولات در این اقلیم بالا برده باشد.
احداث گلخانه در کانادا چقدر طول می کشد؟
متناسب با وسعت گلخانه و تیمی که برای ساخت گلخانه به کار می‌گیرد، حدود چند روز تا چند هفته برای این کار زمان نیاز دارید.
بهترین متریال برای پوشش دیواره‌های سوله گلخانه در کانادا چیست؟
دیوار دوجداره از جنس پلی‌کربنات با فراهم آوردن عایق حرارتی مناسب ضمن امکان دریافت و پخش نور، از بهترین مصالح پوشش دیوارهای یک گلخانه در کانادا است.
مهاجرت به کانادا از طریق سرمایه‌گذاری در گلخانه نیاز به سابقه مدیریت در این حوزه دارد؟
بله؛ گر بخواهید در گلخانه‌های تجاری کانادا سرمایه‌گذاری و به این کشور مهاجرت کنید، باید حدود 3 سال تجربه سمت مدیریتی در حوزه‌های مرتبط مثل کشاورزی، گلخانه، باغبانی و پرورش گیاهان داشته باشید.
