چطور پاسپورت آلمانی بگیرم؟

مهاجرت به آلمان، چه از طریق تحصیل در آلمان یا کار رویای بسیاری از افراد است؛ آلمان کشور فوق العاده پیشرفته ای است و با توجه به این نکته جای تعجبی نیست که خیلی از افراد در سراسر جهان مایل به زندگی در در آلمان هسنتد و می خواهند به شهروندی آلمان نایل شوند. از سوی دیگر باید توجه داشت که گرچه مزایای اخذ پاسپورت آلمان بیشمار است اما بوروکراسی پیچیده آلمان را هم باید در نظر داشت: حتی وزارت امور خارجه آلمان اذعان دارد که قوانین مهاجرت به آلمان بسیار پیچیده است. اگر شما هم در پی پاسخ به این پرسش هستید که “چطور می توان پاسپورت آلمانی گرفت؟” در ادامه با این مقاله از ویزا موندیال همراه بمانید.

شهروندی آلمان

حتما می دانید که ممکن است در آلمان اقامت دائم داشته باشید اما شهروند نباشید. بنابراین شما محدودیت هایی دارید و به خاطر همین است که بسیاری افراد که حتی اقامت دائم آلمان را هم دارند مایل هستند شهروند آلمان شوند. شما وقتی شهروند آلمان شوید حقوق و آزادی هایی خواهید داشت که غیرشهروندان ندارند. برای نمونه شما پس از اینکه به شهروندی آلمان درآمدید از حقوق زیر بهره مند خواهید بود:

• حق رای دادن؛
• حق تردد آزادانه؛
• حق برگزاری اجتماعات؛
• حق برخورداری از حفاظت کنسولگری آلمان؛
• دسترسی نامحدود در زمینه یافتن شغل در آلمان؛
• حق به استخدام دولت درآمدن و …

شما علاوه بر برخورداری از حقوقی که در قانون اساسی آلمان مندرج است، تعهدات و وظایفی هم به عنوان شهروند آلمان بر عهده دارید: شما باید با جامعه آلمان خو بگیرید، تمام قوانین را رعایت کنید و حتی در ارتش آلمان خدمت نمایید.

انواع شهروندی آلمان

شهروند آلمان شدن تحت هر شرایطی امکان پذیر نیست. به طور کلی شما از سه طریق می توانید شهروند آلمان شوید:

• از طریقی موسوم به naturalization (طبیعی سازی)
• از طریق حق خون یا به لاتین کلاسیک Jus Sanguinis
• از طریق حق خاک یا به لاتین کلاسیک Jus Soli

اما طریقه اول که به naturalization  موسوم است حاکی از این است که شما واجد شرایط معینی هستید که دولت آلمان وضع کرده  وبنابراین می توانید درخواست خود را برای شهروند آلمان شدن ارائه کنید. نوع دیگر، که از طریق حق خون است بدین معنی است که اگر مستقیما از تبار آلمانی هستید و والدینتان آلمانی بوده اند شما هم می توانید به شهروندی آلمان نایل شوید. حق خون تنها شامل والدین یا اجداد می شود. اما شهروندی آلمان از طریق حق خاک در صورتی شامل حال شما می شوید که شما در مرزهای آلمان به دنیا آمده باشید.

شهروندی آلمان از طریق Naturalization

به بیان ساده Naturalization عبارت است از اینکه شما پس از گذشت مدتی که اقامت دائم آلمان را داشتید می توانید شهروند آلمان شوید. برای کسب شهروندی آلمان از این طریق مقررات و الزامات بسیاری وجود دارد و بنابراین هر کسی نمی تواند از این طرق شهروند آلمان شود. اما شرایط کسب شهروندی آلمان از طریق Naturalization به شرح زیر است:

• زندگی در آلمان به عنوان مقیم دائم به مدت حداقل هشت سال؛ یا
• زندگی در آلمان به عنوان مقیم دائم به مدت هفت سال و گذراندن دوره خوگیری و ادغام در جامعه (در برخی شرایط این مدت به شش سال تقلیل می یابد)
• تسلط بر زبان آلمانی حداقل در سطح B1
• توانایی تامین مخارج خود و خانواده تان بدون دریافت هیچ کمکی از جانب دولت؛
• نداشتن سوء پیشینه و رعایت قانون؛
• موفقیت در آزمون شهروندی؛
• لغو تابعیت های قبلی.

مدارک سکونت شما در سیستم دولت هست و بنابراین از این لحاظ کارتان راحت است. در مورد تمکن مالی می توانید حساب بانکی و سایر مدارک مالی را ارائه کنید که نشان دهنده وضعیت مالی تان است. علاوه بر این باید تابعیت قبلی خود را دور بیندازید مگر اینکه کشور مورد نظر این اجازه را به شما ندهد یا این امر امکان پذیر نباشد. در مورد پناهنده های سوری این استثناء وجود دارد. اما تسلط و دانش زبان آلمانی یکی از مهم ترین شروطی است که باید رعایت کنید. شما از طرق زیر می توانید ثلبت کنید که سطح زبان آلمانی تان در حد B1 است:

• شرکت در آزمون زبان آلمانی و اخذ مدرک آن نظیر Zertifikat Deutsch؛
• گواهی مبنی بر اینکه دوره آلمانی نظیر دوره DTZ (آلمانی برای مهاجران) را گذرانده اید؛
• مدرکی که ثابت کند شما دبیرستان را در آلمان گذرانده اید؛
• نامه پذیرش دوره پیش دانشگاهی آلمان (Gymnasium)؛
• مدرک دال بر گذراندن دوره تحصیلات دانشگاهی در آلمان.

اگر هیچ مدرکی ندارید که سطح زبان آلمانی شما را ثابت کند می توانید در یکی از آزمون های دولتی زبان آلمانی که توسط مقامات مسئول شهروندی آلمان برگزار می شوید شرکت کنید. در هر صورت شما برای اینکه بتوانید از هر سه طریق شهروند آلمان شوید باید آلمانی بدانید.

چطور برای شهروندی آلمان درخواست بدهم؟

هر زمان که واجد تمام شرایط بودید می توانید درخواست خود را ارائه کنید. تمام افراد بالای 16 سال می توانند درخواست خود را برای کسب شهروندی آلمان ارائه کنند. والدین و سرپرست های قانونی کودکان زیر 16 سال می توانند از جانب آنها درخواست ارائه کنند. مراحل درخواست شهروندی آلمان از طریق naturalization به شرح زیر است:

فرم درخواست شهروندی آلمان

از آنجا که آلمان کشور بزرگی است هر ایالت و نقطه از آلمان دفتر مهاجرت خاص خود را دارد. برای شروع فرایند می توانید از مکان های زیر فرم درخواست را دریافت کنید:

• دفتر مهاجرت محلی؛
• اگر در شهر ندگی می کنید: شورای شهر؛
• اگر در یکی از مناطق زندگی می کنید: دفتر منطقه ای.

قبولی در آزمون شهروندی آلمان

برای اینکه ثابت کنید آمادگی کسب شهروندی آلمان را دارید باید آزمون شهروندی آلمان را با موفقیت بگذرانید. این آزمون شامل 33 سوال تستی در مورد زندگی در آلمان، جامعه آلمان، قوانین و مقررات آلمان و پرسش هایی در مورد محل زندگی تان است. مدت زمان آزمون یک ساعت است و باید حد اقل به 17 سوال پاسخ صحیح دهید. وقتی آزمون را با موفقیت گذراندید گواهی naturalization دریافت خواهید کرد و می توانید آن را به پرونده خود ضمیمه کنید.

همچنین اگر اجزو افراد زیر باشید از آزمون فوق معاف خواهید بود:

• به خاطر کهولت سن، بیماری یا معلولیت نمی توانید در آزمون شرکت کنید؛
• زیر 16 سال سن دارید؛
• از یکی از دانشگاه های آلمان در رشته سیاست، حقوق یا علوم اجتماعی خوانده اید و مدرک گرفته اید.

هزینه درخواست شهروندی آلمان  

فراموش نکنید که برای بهره مندی از هر چیزی هزینه ای هم باید پرداخت. این مبالغ را در نظر داشته باشید:

• هزینه فرم درخواست برای بزرگسالان 255 یورو است؛
• هزنه فرم درخواست برای کودکان زیر 16 سال 51 یورو است؛
• هزینه آزمون شهروندی 25 یور واست؛
• هزینه گواهی شهروندی 25 یورو است.

حالا باید تمام مدارک خود را جمع کنید: فرم درخواست، رسید پرداخت هزینه های مربوطه و گواهی naturalization  را برداشته و به دفتری ببرید که از آن فرم درخواست را دریافت کردید. ماموران پرونده شما را بازرسی خواهند کرد و در صورت تایید گواهی شهروندی خواهید گرفت. این گواهی ثابت خواهد کرد که شما دیگر نه یک مقیم دائم بلکه یک شهروند آلمان هستید.

شهروندی آلمان از طریق ازدواج

این فقط افراد دارنده اقامت دائم آلمان نیستند که واجد شرایط مسب شهروندی آلمان از طریق naturalization هستند. اگر شما با یک شهروند آلمان ازدواج کنید می تواند درخواست شهروندی آلمان از طریق  naturalization ارائه کنید. اتباع خارجی که با یک شهروند و تبعه آلمان ازدواج کرده اند هنوز باید ثابت کنند که واجد تمام شرایط شهروندی از طریق naturalization بوده و همچنین باید از آزمون شهروندی نیز سربلند بیرون بیایند. ازدواج مورد نظر هم باید شرایطی داشته باشد: همسر شهروند آلمان که تبعه خارجی است تنها در صورتی می تواند درخواست شهروندی آلمان ارائه کند که از ازدواجشان حداقل دو سال گذشته باشد و حد اقل سه سال هم در آلمان زندگی کرده باشند.

شهروندی آلمان از طریق تبار

دومین نوع شهروندی آلمان از طریق حق خون یا Jus Sanguinis است. این بدین معنی است که حداقل یکی از والدین شما آلمانی تبار باشد و مهم هم نیست که در داحل آلمان به دنیا آمده اید یا خارج از آلمان. اگر والدین شما شناسنامه شما را از سفارت المان در کشور خارجی که به دنیا آمده اید بگیرند شما شهروندی آلمان را سکب خواهید کرد اما شما به مدت 5 سال یعنی بین سنین 18 تا 23 سال شما حق انتخاب بین دو تابعبت را دارید. علاوه بر این اگر پدر و مادرتان از هم طلاق گرفته باشند تنها در صورتی می توانید شهروندی آلمان از طیق تبار کسب کنید که والدینتان شما را طبق مقررات آلمان فرزند قانونی خود بدانند.

از تاریخ اول ژانویه 2000، اگر در کشوری خارجی به دنیا آمده باشید و پدر و مادرتان هم در کشوری خارجی به دنیا آمده باشند واجد شرایط دریافت شهروندی از طریق تبار نیستید. البته اگر شما به عنوان یک کودک فرد بی وطنی باشید و مقامات آلمانی شما را نپذیرفته باشند و به شما شهروندی آلمان نداده باشند این شرط را می توان نادیده گرفت. علاوه بر این به غیر از والدین نمی توانید ادعای تبار آلمانی نمایید و شهروندی پدربزرگ و مادربزرگتان به حساب نمی آید. همچنین اگر در کودکی و زیر 18 سال سن، شهروندان آلمان شما را به فرزندخواندگی پذیرفتند هم می توانید از طریق تبار شهروندی آلمان را دریافت کنید.

شهروندی آلمان از طریق ولادت

اگر والدینتان آلمانی نیستند، اما داخل مرزهای آلمان به دنیا آمده اند می توانید از طریق حق ولادت یا حق خاک درخواست شهروندی آلمان ارائه کنید. البته باید واجد شریط زیر باشید:

• قبل از اینکه شما به دنیا بیایید، حد اقل یکی از والدین شما به مدت حد اقل هشت سال در آلمان زندگی کرده باشد؛
• در زمان ولادت شما یکی از والدینتان اقامت دائم آلمان داشته است.

در این نوع شهروندی نیز می توانید بین سنین 18 تا 23 سال بین پذیرقتن تابعیت والدین یا تابعیت آلمان حق انتخاب داشته باشید. شما هم می توانید تابعیت والدین خود را رها کنید و به تابعیت آلمان در آیید و هم می توانید دوتابعیتی بمانید. تنها افرادی می توانید این نوع تابعیت را بگیرند که پس از 2 فوریه 1990 به دنیا آمده اند.

تابعیت دوگانه در آلمان

دوتابعیتی بودن در آلمان کار راحتی نیست. شما نمی توانید در آلمان دو تابعیتی باشید مگر اینکه جزو یکی از گروه های زیر باشید:

• تابعیت یکی از کشورهابی اتحادیه اروپا یا جماهیر شوروی سابق را دارید؛
• تابعیت کشوری را دارید که اجازه لغو تابعیت را به شما نمی دهد؛
• از تبار آلمانی هستید؛
• والدین آمریکایی دارید؛
• از مقامات آلمانی برای نگه داشتن تابعیت قبلی خود کسب اجازه کرده اید.

لغو تابعیت و شهروندی آلمان

آلمان از جمله کشورهایی است که قوانین آن اجازه لغو شهروندی و تابعیت خود را به فرد نمی دهد. به بیان دقیق تر اگر شهروند آلمان بخواهد به خاطر فرار از خدمت در ارتش یا فرار از مالیات تابعیت و شهروندی خود را رها کند اجازه این کار را نخواهد داشت. ولی شرایط زیر استثناست:

• کسب اجازه از مقامات آلمانی و کشور دیگری که به شما شهروندی داده است؛
• اگر یک کودک آلمانی به فرزندخواندگی خارجی درآید شهروندی آلمانی خود را از دست خواهد داد؛
• پیوستن به ارتش کشور دیگری که شهروندی آن را دارید بدون اجازه از مقامات آلمان؛
• کسب شهروندی کشور دیگر باعث لغو شهروندی آلمان می شود؛
• کسب شهروندی کشور دیگر از طریق فرایند naturalization و سپس از دست دادن آن شهروندی به خاطر انجام کارهای غیرقانونی.