در این مقاله تحلیلی خواهیم دید که برگرداندن اکسپرس انتری به روال عادی برای ترمیم اقتصاد کانادا اهمیت کلیدی دارد.
هفته گذشته بیانیه‌ای توجیهی از اداره مهاجرت کانادا منتشر شد و باعث شد که در مورد نحوه مدیریت اکسپرس انتری در سال ۲۰۲۲ توسط اداره مهاجرت کانادا، گمانه زنی و ابهام ایجاد شود.
این بیانیه که در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۱ امضا شده است، اطلاعاتی در مورد علت عدم صدور دعوتنامه‌های اکسپرس انتری برای متقاضیان برنامه فدرال اسکیل ورکر از دسامبر ۲۰۲۰ و عدم صدور دعوتنامه برای متقاضیان تجربه کانادایی از سپتامبر ۲۰۲۱ توسط اداره مهاجرت کانادا ارائه شده است. این بیانیه طوری تنظیم و ویرایش شده است که نتوان نتیجه گیری‌های قطعی از آن استنباط نمود. علیرغم ابهاماتی که در این بیانیه وجود دارد، در آن بیان شده است که علت این وقفه‌ها این بوده که اداره مهاجرت کانادا بتواند رسیدگی به درخواست‌های تلنبار شده را کاهش دهد و نهایتا زمان رسیدگی به درخواست‌های اکسپرس انتری را به زمان استاندارد قبلی که شش ماه بوده برگرداند. زمان رسیدگی در حال حاضر طولانی‌تر از آن است که اداره مهاجرت بتواند به آن برسد. این بیانیه را باید امتدادی از بیانیه دیگر اداره مهاجرت که در پاییز منتشر شد دانست.
همانگونه که در بیانیه جدیدتر اداره مهاجرت آمده است، درخواست‌های تلنبار شده اکسپرس انتری به خاطر عوامل گوناگونی نظیر محدودیت‌های سفر به کانادا و تمرکز اداره مهاجرت بر اعطای اقامت دائم به افراد داخل کانادا جهت رسیدن به هدف مهاجرتی جذب ۴۰۱,۰۰۰ مقیم دائم در سال ۲۰۲۱، افزایش یافته است. اداره مهاجرت کانادا برای رسیدن به اهداف مهاجرتی خود برای تعداد زیادی از متقاضیان تجربه کانادایی دعوتنامه صادر کرد و مسیر مهاجرتی ویژه‌ای را برای تبدیل اقامت موقت به اقامت دائم ایجاد کرد. تمرکز بر متقاضیان داخل کانادا به قیمت نادیده انگاشته شدن متقاضیان خارج کانادا تمام شده است، چرا که زمان رسیدگی به درخواست‌های ان متقاضیان افزایش یافته است.
اداره مهاجرت می‌گوید که برای برنامه سطوح مهاجرت ۲۰۲۲-۲۰۲۴ گزینه‌هایی را در نظر دارد. جذب مهاجر از طریق اکسپرس انتری احتمالا «کاهش قابل توجه خواهد داشت تا به سایر اولویت‌های اداری و وزارتخانه‌ای رسیدگی شود.» برخی از سناریوهای مقدماتی در زمان این بیانیه حاکی از کاهش بیش از ۵۰ درصدی در هدف جذب ۱۱۰,۵۰۰ مهاجر در برنامه ۲۰۲۱-۲۰۲۳ بوده است. طبق این بیانیه برای آماده کردن مسیر مهاجرتی اقامت موقت به اقامت دائم و رسیدن به هدف دولت کانادا در اسکان مجدد ۴۰,۰۰۰ پناهجوی افغان، این کاهش‌ها ممکن است ضروری باشند. برنامه سطوح مهاجرت جدید کانادا در ۱۴ فوریه ۲۰۲۲ اعلام خواهد شد.
«دعوتنامه» یا «جذب» در اکسپرس انتری؛ کدام معنا مراد است؟
در این بیانیه مشخص نشده که از چه زمان صدور دعوتنامه برای متقاضیان اسکیل ورکر فدرال (FSWP)، تجربه کانادایی (CEC) و فدرال اسکیل ترید (FSTP) از سر گرفته خواهد شد. در این بیانیه گفته شده است که حدوداً ۷۶,۰۰۰ متقاضی اکسپرس انتری در آغاز ۲۰۲۲ در صف انتظار هستند که به میزان قابل توجهی بالاتر از حد نیاز کانادا برای رسیدن به هدف مهاجرتی‌اش است و بنابراین حداقل در نیمه اول ۲۰۲۲ نیازی به جذب مهاجر از طریق اکسپرس انتری نیست. یکی از جوانب مبهم این بحث این است که آیا منظور اداره مهاجرت «دعوتنامه» است یا «جذب»؟ متقاضیان از زمانی که دعوتنامه یا invitation دریافت می‌کنند ۶۰ روز فرصت دارند درخواست اقامت دائم را به اداره مهاجرت ارائه کنند. فرایند جذب یا intake زمانی رخ می‌دهد که اداره مهاجرت درخواست کامل را دریافت کند.
اداره مهاجرت می‌خواهد نیمی از درخواست‌های تلنبار شده اکسپرس انتری را کاهش دهد و بعد پذیرش‌های اکسپرس انتری را وسعت بخشد و از سر بگیرد. دلیل این امر این است که اداره مهاجرت می‌خواهد مطمئن شود که می‌تواند به درخواست‌های افراد دعوت شده سریع‌تر رسیدگی کند. بر اساس توانایی اداره مهاجرت در نهایی کردن ۱۶,۰۰۰ درخواست اکسپرس انتری در ماه، در وضعیت خیلی خوبی برای کات کردن درخواست های تلنبار شده اکسپرس انتری در اوایل سال جاری قرار دارد. از این رو اداره مهاجرت می‌تواند صدور دعوتنامه برای متقاضیان فدرال اسکیل ورکر، تجربه کانادایی و فدرال اسکیل ترید را ظرف ماه‌های پیش رو از سر بگیرد چرا که می‌دانیم متقاضیان از زمان دریافت دعوتنامه دو ماه فرصت در اختیار دارند تا درخواست کامل خود را ارائه کنند.
برنامه سطوح مهاجرت جدید که به زودی در ماه فوریه اعلام خواهد شد، موضوع را شفاف‌تر خواهد کرد. این برنامه پیوسته مورد بازبینی قرار می‌گیرد و نسخه نهایی‌اش اعلام می‌شود؛ چرا که اداره مهاجرت کانادا هزینه ملاحظات عملیاتی و سیاستگذاری را تا دقیقه نود ارزیابی می‌کند. در نتیجه این امکان وجود دارد که بیانیه نوامبر ۲۰۲۱ دیگر در مورد استراتژی اکسپرس انتری اداره مهاجرت صدق نکند.
باید توجه کرد که پتانسیل کاهش جذب مهاجر از طریق اکسپرس انتری توسط اداره مهاجرت در سال ۲۰۲۲ لزوما به این معنا نیست که سال جاری صدور دعوتنامه برای متقاضیان اکسپرس انتری متوقف خواهد شد چرا که دعوتنامه (invitation) با پذیرش یا همان admission متفاوت است.
پذیرش، مرحله آخر فرآیند اکسپرس انتری است و حال حاضر به خاطر حجم پرونده‌های تلنبار شده، حداقل یک سال از از شروع تا آخر پروسه، زمان می‌برد. این بیانیه خاطر نشان می‌کند که مدت زمان استاندارد برای رسیدگی به پرونده‌های تجربه کانادایی ۸ ماه و برای پرونده‌های فدرال اسکیل ورکر حدود ۲۰ ماه است. این در حالی است که سایت اداره مهاجرت کانادا هنوز مدت زمان زمان رسیدگی به پرونده‌های اکسپرس انتری را ۶ ماه اعلام می‌کند.
در واقع admission زمانی رخ می‌دهد که متقاضی اکسپرس انتری، دعوتنامه جهت تقاضا برای مهاجرت به کانادا و اقامت دائم را دریافت کرده باشد، و سپس درخواست اقامت دائم خود را تقدیم کرده و به آن درخواست رسیدگی شده باشد. فرآیند admission زمانی نهایی می‌شود که متقاضی از خارج، وارد کانادا می‌شود و اقامت دائم دریافت می‌کند. همچنین admission دربردارنده این معناست که مقیم موقت ساکن کانادا شاهد تبدیل وضعیت خود از اقامت موقت به اقامت دائم باشد.
به خاطر ماهیت طولانی این فرایند، اداره مهاجرت کانادا به صدور دعوتنامه برای متقاضیان اکسپرس انتری ادامه خواهد داد. وقتی اداره مهاجرت درخواست کامل اقامت دائم را دریافت کند، می‌تواند تصمیم بگیرد که به آن فورا رسیدگی کند و این روند را قبل از پاندمی اتخاذ می‌کرد. و یا می‌تواند رسیدگی به درخواست را به زمانی دیگر موکول کند و این کاریست که در حال حاضر به خاطر شرایط کرونا و نیز تغییر اولویت‌های سیاستگذاری انجام می‌دهد.
از سرگیری صدور دعوتنامه اکسپرس انتری برای متقاضیان FSWP و CEC: به زودی
از سر گیری صدور دعوتنامه برای متقاضیان اسکیل ورکر فدرال و تجربه کانادایی به نفع کاناداست.
از ۲۰۱۵ که اکسپرس انتری آغاز به کار کرده است هدف آن دعوت از متقاضیانی با بالاترین امتیاز برای تقاضا جهت اقامت دائم بوده است. ماهیت پویای اکسپرس انتری در پی پایان دادن به درخواست‌های تلنبار شده بود چرا که اداره مهاجرت استانی تنها باید درخواست‌های افرادی را که دعوت کرده است رسیدگی کند نه اینکه هر درخواستی را که دریافت می‌کند. متاسفانه اداره مهاجرت از رویه صدور دعوتنامه برای متقاضیانی با بالاترین امتیاز فاصله گرفته و درخواست‌های تلنبار شده به خاطر اولویت دادن به متقاضیان ساکن کانادا و نیز رسیدگی به درخواست‌های پناهجویان افغان افزایش یافته است.
در سال ۲۰۱۵ اداره مهاجرت کانادا استدلال می‌کرد که استفاده از سیستم جامع رتبه بندی یا CRS برای امتیازدهی و رتبه‌بندی متقاضیان بهترین راه جهت شناسایی مهاجرانی است که شانس بیشتری برای جذب شدن در اقتصاد کانادا دارند. عقبه سیستم جامع رتبه بندی دهه‌ها تحقیق اداره آمار کاناداست و از این رو قرار بوده که شیوه علمی گزینش کانادایی‌های آینده باشد. بدین ترتیب به نفع کاناداست که از سیستم جامع رتبه بندی به عنوان تعیین کننده اصلی دعوتنامه‌های اکسپرس انتری استفاده کند. ممکن است استدلال شود که بهتر است الان که دوره تلاطم اقتصادی است از سیستم جامع رتبه بندی استفاده شود چرا که تحقیقات اداره آمار نیز نشان می‌دهد چشم انداز اقتصادی مهاجرانی که طی رکود اقتصادی اقامت دائم می‌گیرند، در طول فعالیت حرفه‌ای‌شان در کانادا، ضعیفتر از مهاجرانی است که در دوره‌های رونق اقتصادی اقامت دائم گرفته‌اند.
این استدلال مبنای منصفانه‌ای دارد. بین ۲۰۱۵ تا انتهای ۲۰۲۰ اداره مهاجرت کانادا به میزان زیادی برای متقاضیان اکسپرس انتری بر اساس امتیاز CRS دعوتنامه صادر کرده بود تا اینکه در ژانویه ۲۰۲۱ بدون اعلام قبلی از این رویه فاصله گرفت. بسیاری از متقاضیان پس از طی مراحلی جهت به حداکثر رساندن امتیاز CRS وارد صف انتظار اکسپرس انتری شده بودند و یا اقداماتی را برای بهبود امتیاز CRS خود انجام داده‌اند. اداره مهاجرت کانادا با تغییر رویه و بدون هشدار قبلی، تلاش‌های این متقاضیان بدون اینکه تقصیری داشته باشند را عملا به باد داده است.
افزایش درخواست‌های تلنبار شده اکسپرس انتری اجتناب ناپذیر بوده است چرا که اداره مهاجرت کانادا تصمیم گرفته است که فرایند رسیدگی به درخواست‌های تجربه کانادایی را تسریع کند و در عین حال رسیدگی به درخواست‌های فدرال اسکیل ورکر و سایر درخواست‌ها را نادیده بگیرد. اداره مهاجرت کانادا در نیمه دوم ۲۰۲۱ ماهانه به حدود ۱۴,۰۰۰ درخواست تجربه کانادایی و تنها ۶۰۰ درخواست FSWP رسیدگی می‌کرد.
درخواست‌های تلنبارشده FSWP و سایر درخواست‌های نیروی کار ماهر خارجی هزینه‌هایی در بر دارد؛ چراکه منجر به تضعیف جمعیت، نیروی کار و رشد اقتصادی می‌شود. رشد جمعیت کانادا کندترین رشد خود را از سال ۱۹۱۵/۱۶ تجربه می‌کند و کانادا در حال حاضر با نرخ بالای جایگاه‌های شغلی خالی دست و پنجه نرم می‌کند. الان حدود یک میلیون شغل بدون نیروی کار در کانادا وجود دارد. صنایع حیاتی در سراسر اقتصاد کانادا از خدمات درمانی گرفته تا حمل و نقل و کشاورزی و غذا و بسیاری از صنایع دیگر، نیاز مبرمی به نیروی کار دارند. بدیهی است که به نفع اقتصاد کاناداست که به درخواست‌های نیروی کار ماهر که در خارج از کانادا هستند رسیدگی کند تا این نیروی کار بتواند به کانادا بیاید و کمبود نیروی کار را که ترمیم اقتصاد کانادا را کند کرده است بر طرف کند.
نهایتا اینکه وقفه در پذیرش‌های تجربه کانادایی از ماه سپتامبر پارسال نیز از منظر اقتصادی و انصاف، نگران کننده و قابل توجه است. متقاضیان تجربه کانادایی برای کارفرمایان کانادایی کار می‌کنند و پس از دریافت اقامت دائم از طریق اکسپرس انتری می‌توانند به صورت نامحدود با آن‌ها بمانند. بسیاری از متقاضیان اکسپرس انتری به خاطر عدم صدور دعوتنامه اکسپرس انتری، در حال از دست دادن وضعیت قانونی خود در کانادا هستند و مجبور به ترک کانادا می‌شوند. این منجر به کاهش فعالیت اقتصادی در کانادا می‌شود و کمبود نیروی کار در کانادا را افزایش می‌دهد و بر کارفرمایان کانادایی فشار وارد می‌کند. از منظر انصاف و عدالت، درست نیست که بدون هشدار قبلی این متقاضیان را هم نادیده گرفت و در را روی آن‌ها بست و پس از آنکه سال‌ها به جامعه و اقتصاد کانادا کمک کرده‌اند از آن‌ها خواست شود که کانادا را ترک کنند.
