ساعت ۳ شب است و شما عجله دارید که به منزل برسید و در یک خیابان دور افتاده، پشت یک چراغ قرمز طولانی گیر کردهاید. آیا پا روی قانون میگذارید و از آن عبور میکنید؟ خیلی از مواقع، ما به دنبال دور زدن قوانینی هستیم که ما را از رسیدن به خواستههایمان دور میکنند. این تخلف حتی ممکن است عبور از چراغ قرمزی دور افتاده باشد. اما قبل از هر تخلفی بهتر است عواقب آن را نیز بشناسیم. بنابراین اگر به دنبال انجام شغل سیاه در کانادا هستید، ابتدا موارد تخلف آن را بشناسید، سپس عواقب آن را در نظر بگیرید و در نهایت تصمیم بگیرید که آیا انجام چنین تخلفی به ریسکش میارزد یا نه؟
غیر قانونی کار کردن در کانادا
یک تبعه خارجی نمیتواند در کانادا کار کند مگر اینکه ویزا مناسب برای این کار را داشته باشد (مثلاً ویزای کار معتبر). بعلاوه، استخدام یک تبعه خارجی در کانادا در شرایطی که تبعه خارجی مجاز به استخدام در آن موقعیت نیست، برای کارفرما جرم محسوب میشود. ادعای کار غیرمجاز در کانادا ممکن است زمانی مطرح شود که یک تبعه خارجی پس از اخذ پذیرش در کانادا به عنوان ویزیتور تجاری، مشغول به فعالیتی باشد که مانع استخدام کاناداییها شود. البته موارد دیگر نیز کار غیر قانونی به حساب میآیند که در ادامه به توضیح آن میپردازیم.
اگر یک افسر خدمات مرزی صرفاً مشکوک باشد که یک تبعه خارجی قصد دارد بدون ویزا مناسب در کانادا کار کند، ممکن است یک هشدار اطلاعاتی را به نمایه اتباع خارجی در سیستم مدیریت پرونده جهانی (GCMS) ثبت کند. GCMS یک پایگاه داده مرکزی است که توسط آژانس خدمات مرزی کانادا (CBSA) و مهاجرت، پناهندگان و شهروندی کانادا (مهاجرت کانادا) برای جمع آوری و ذخیره اطلاعات شخصی برای اداره و اجرای قوانین مهاجرت کانادا استفاده میشود.
هشدار اطلاعات و علامت گذاری به مدت ۱۰ سال در نمایه تبعه خارجی در GCMS باقی میماند، مگر اینکه در مواردی خاص توسط کارشناسان زودتر حذف شود. به طور کلی، حذف هشدار اطلاعات و علامت گذاری از نمایه اتباع خارجی در GCMS حتی در شرایطی که غیر قابل توجیه باشد، بسیار چالش برانگیز است. اگر یک هشدار اطلاعاتی به نمایه یک تبعه خارجی در GCMS اختصاص داده شود، و یک علامت در آن وارد شود، احتمالاً تبعه خارجی هر بار که به دنبال ورود به کانادا باشد به غربالگری ثانویه نیاز داشته باشد. بنابراین غیر قانونی کار کردن در کانادا حتی اگر اثبات هم نشود، عواقبی را در پیش خواهد داشت.
شناخت کارهایی که در کانادا غیر قانونی هستند به شما کمک میکند که حد و مرز خود را بشناسید.
کار غیر قانونی در کانادا شامل چه مشاغلی میشوند؟
قانون مهاجرت و حفاظت از پناهندگان کانادا بیان میکند که یک تبعه خارجی نمیتواند در کانادا کار کند، مگر اینکه ویزای کار در کانادا داشته باشد.
“کار” در مقررات مهاجرت و حفاظت از پناهندگان اینگونه تعریف شده است: فعالیتی که
- برای آن دستمزد یا کمیسیون دریافت میشود
- در رقابت مستقیم با فعالیتهای شهروندان کانادایی یا مقیمان دائمی در بازار کار کانادا است.
کارهایی که دستمزد یا کمیسیون دریافت میکنند
دستمزد یعنی:
- حقوق یا پولی که کارفرما به کارمند پرداخت میکند؛
- حق الزحمه یا پورسانتی که کارگر برای انجام یک قرارداد خدماتی دریافت میکند؛
- هر وضعیت دیگری که در آن یک تبعه خارجی بابت ارائه خدمات، پول دریافت میکند.
فعالیتهایی که با بازار کار شهروندان کانادایی یا دارندگان اقامت دائم مستقیما در رقابت باشد
دستورالعمل IRCC بیان میکند قبل از ورود به هرکاری به دو سوال زیر پاسخ دهید. اگر پاسخ آن مثبت بود، کار غیر قانونی به حساب میآید.
- آیا فعالیتی که انجام میدهید موجب میشود یک شهروند یا مقیم دائم کانادا فرصت شغلی را از دست بدهد؟
- آیا فعالیت تجاری انجام میدهید که در بازار رقابتی باشد؟
دستورالعمل IRCC همچنین موارد زیر را نمونههایی از فعالیتهایی بیان میکند که کار به حساب میآیند:
- یک تکنسین خارجی که کار تعمیرات ماشین و یا تجهیزات انجام میدهد، یا برای انجام چنین کاری با یک شرکت کانادایی قرارداد میبندد (حتی اگر مستقیماً توسط شرکت کانادایی که برای آن کار میکند، پولی دریافت نکند).
- خوداشتغالی، که میتواند یک فعالیت اقتصادی رقابتی مانند افتتاح مغازه خشکشویی یا خرید فرانچایز در کانادا باشد. (یک فرد خود اشتغال در صورت دریافت کمیسیون یا پول برای خدماتی که ارائه میدهد ممکن است شاغل در نظر گرفته شود).
- شغل بدون حقوقی که به منظور کسب تجربه انجام میشود، مانند دوره کارآموزی یا تمرین که معمولاً توسط دانشجوها انجام میشود.
دستورالعمل IRCC در نهایت بیان میکند که فعالیتهای زیر به طور معمول کار به حساب نمیآیند:
- فعالیتی که واقعاً فرصتها را برای کاناداییها یا مقیمان دائمیکانادایی برای به دست آوردن شغل یا تجربه در محل کار از بین نمیبرد.
- کارهای داوطلبانهای که معمولاً برای انجام آن دستمزدی دریافت نمیشود: مانند حضور در هیات مدیره یک موسسه خیریه یا مذهبی؛ حضور در خط تلفن در مرکز بحران تجاوز جنسی (معمولا چنین مشاغلی، جزء فعالیتهای جزیی به حساب می آید).
- کمک بدون دستمزد به دوست یا اعضای خانواده در زمان ملاقات، مانند کمک مادر به دختر در مراقبت از کودک، یا کمک عمو به برادرزادهاش در ساخت کلبه خود؛
- کار از راه دور (از طریق تلفن یا اینترنت) که توسط مقیم موقتی انجام میشود که کارفرمایش خارج از کانادا است و از خارج کانادا حقوق دریافت میکند.
- خوداشتغالی که در آن کاری که باید انجام شود هیچ تاثیر واقعی بر بازار کار نخواهد داشت و واقعاً فرصتی برای کاناداییها ایجاد نمیکند. مثلاً یک کشاورز آمریکایی که از مرز عبور میکند تا در مزارعی که مالک آن است کار کند، یا یک معدنچی که برای خودش کار میکند.
- تبادلات آموزشی کوتاه مدت توسط دانش آموزان دبیرستانی از طریق ترتیبات بین المللی، مانند کمیسیون همکاری مشترک منطقهای بین آتلانتیک کانادا و مجمع الجزایر سنت پیر و میکلون.
در نهایت، دستورالعملهای IRCC بیان میکند که “ممکن است انواع دیگری از کار کوتاهمدت بدون دستمزد وجود داشته باشد که در آن کار کاملا جزیی است و فعالیت رقابتی به حساب نمیآید، حتی اگر ملاحظات ارزشمند غیر پولی در نظر گرفته شود”. به عنوان مثال، اگر یک گردشگر بخواهد در یک مزرعه خانوادگی بماند و برای مدت کوتاهی (یعنی یک تا چهار هفته) فقط برای اتاق و غذا به صورت پاره وقت کار کند، این فرد کارگر محسوب نمیشود. کار در مزرعه ای که انتظار میرود بیش از چهار هفته طول بکشد، نیاز به ویزا کار دارد.
چه کسانی اجازه کار در کانادا دارند؟
برای کار کردن در کانادا به عنوان شهروند کانادایی یا کسی که اقامت دائم دارد، به هیچ ویزایی احتیاج ندارید، اما به عنوان فرد خارجی برای کار کردن به ویزا نیاز دارید.
به عنوان فرد خارجی یا مهاجر، تنها تحت شرایط زیر میتوانید در کانادا کار کنید:
- ورک پرمیت داشته باشید
- استادی پرمیت داشته باشید
- ماهیت شغل شما به گونه ای باشد که بتوانید به عنوان یک ویزیتور با ویزای توریستی کانادا در کانادا بدون ورک پرمیت کار کنید
- ویزیتور تجاری باشید که در چنین حالتی تنها در یک سری از فعالیتها میتوانید مشارکت داشته باشید
کسانی که ویزای کار دارند اما کارگر غیر مجاز به حساب میآیند
دارندگان ویزای کار باید از شرایطی که برای آنها تعریف شده است، پیروی کنند. به طور مثال:
- ممکن است شما مجبور باشید که تنها برای یک کارفرما کار کنید. حتی ممکن است شما مجبور به کار در یکی از شعبات یک کمپانی بزرگ باشید. البته این شرایط شامل حال دارندگان ویزای اپن ورک پرمیت نیست، زیرا تنها کسانی که تحت ویزای کار بسته وارد کانادا شده اند تحت تاثیر قوانین کارفرما هستند. البته لازم به ذکر است که دارندگان ویزای اپن ورک پرمیت نیز معمولا از قوانین خاصی که به موقعیت جغرافیایی و نوع شغل مرتبط است، تبعیت میکنند.
- کسانی که در حوزه سلامت و مراقبت از کودکان کار میکنند، باید ویزاهای لازم را داشته باشند.
- شما فقط اجازه دارید که در یک منطقه خاص در کانادا کار کنید (مثلا فقط در ونکوور)
کسانی که ویزای تحصیلی دارند اما کارگر غیر قانونی به حساب میآیند
اگرچه کار در کانادا برای کسانی که هنوز به سن قانونی نرسیده اند (در برخی از استانها ۱۹ سال و در برخی دیگر ۱۸ سال سن قانونی به حساب می آید)، غیر مجاز محسوب میشود، اما دانشجویان بین المللی بزرگسال نیز برای کار در کانادا با یک سری محدودیتها مواجه هستند. به طور مثال:
- اگر شما در حال گذراندن دوره ESL هستید، تنها اجازه کار در محیط دانشگاه را دارید.
- ممکن است تنها اجازه کار تا ۲۰ ساعت در هفته را در خارج از دانشگاه داشته باشید. البته در تعطیلات بین ترم میتوانید به صورت تمام وقت مشغول به کار باشید.
- اگر استادی پرمیت شما تمام شده است و هنوز برای ویزای کار پس از تحصیل در کانادا (PGWP) اقدام نکردهاید، اجازه کار در کانادا ندارید.
موارد فوق تنها، مثالهایی از برخی از شرایط ممنوعیت یا محدودیت اجازه کار برای دارندگان ویزای تحصیلی کانادا است. به منظور آگاهی بیشتر از شرایط کاری برای کسانی که ویزای تحصیلی اخذ کرده اند، متن استادی پرمیت را با دقت مطالعه کنید یا با متخصص مهاجرتی کانادا مشورت کنید.
فعالیت در مشاغل غیر قانونی کانادا چه تبعاتی دارد؟
اگر در مشاغل غیر قانونی کانادا فعالیت میکنید، بدین معناست که یکی از بندهای قانون مهاجرت را نقض کرده اید. بنابراین، مجازات میشوید و حکم محرومیت (Exclusion Order) دریافت خواهید کرد. در نتیجه، شما مجبور به ترک خاک کانادا خواهید بود.
البته تحت شرایط خاص دوباره میتوانید به خاک کانادا باز گردید. به طور مثال، اگر شما موفق به دریافت ویزا صلاحیت برگشت به کانادا یا ARC شوید. یا این که حداقل یک سال از زمان خروج شما گذشته باشد.
ولی خب همیشه شرایط به این آسانی نیست و در برخی از موارد بسیار پیچیده میشود و با سوابقی از جمله مجرم بودن یا عدم شفافیت (Misrepresentation) مواجه شوید.
تخلف کارفرما در کانادا
کارفرمایانی که کارگران بدون ویزا کار را استخدام میکنند، بند ©(۱)۱۲۴ قانون مهاجرت و حمایت از پناهندگان در کانادا (IRPA) را نقض کرده اند. مجازاتی که برای آنها در نظر گرفته میشود با توجه به شرایط متفاوت است اما مجازات آنها میتواند تا دو سال حبس و ۵۰,۰۰۰ دلار جریمه در نظر گرفته شود.
در صورتی که کارفرما نیز یک فرد خارجی یا دارای اقامت دائم باشد نیز ممکن است با لغو اقامت مواجه شود.
چگونه از انجام کار غیر قانونی در کانادا جلوگیری کنیم؟
اگر به دنبال گزارش انجام کار غیرقانونی در کانادا هستید، از طریق تلفن با خط تلفن رایگان آژانس خدمات مرزی کانادا (CBSA) به شماره 9060-502-888-1 تماس بگیرید.
نکاتی که هنگام تهیه گزارش باید بدانید:
- مهم است تا جایی که میتوانید اطلاعات بیشتری از خودتان و شکایتتان در اختیار کارشناس قرار دهید
- اطلاعاتی که میگویید توسط قوانین حریم خصوصی کانادا محافظت میشود
- هرگز کارفرمای شما یا کسی که علیه آن گزارش داده اید از هویت شما مطلع نخواهد شد
- برای تهیه گزارش لازم نیست نام، شماره تلفن، یا LMIA/شماره ویزا کار خود را بدهید، اما در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، این موارد به مقام ذیصلاح کمک خواهد کرد.
- کارشناسان بدون اجازه شما با شما تماس نمیگیرند و اطلاعات شما را به اشتراک نمیگذارند
- به دلایل حفظ حریم خصوصی، کارشناسان نمیتوانند وضعیت گزارش را به شما بگویند
سوالات متداول
شهروندان کانادایی و مقیم دائم کانادا برای کار در کانادا نیازی به ویزا کار یا ویزا ندارند. اتباع خارجی که به دنبال کار یا بازدید از کانادا هستند ممکن است برای ورود به کانادا نیاز به ویزای کار، ویزای ویزیتور یا هر دو داشته باشند.
اگر شهروند یا مقیم دائم کانادا نیستید، برای کار قانونی در کانادا به ویزای کار نیاز دارید. به طور کلی، قبل از اینکه به کانادا بیایید، باید از اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا (IRCC) یا یک دفتر ویزای کانادا برای دریافت ویزا اقدام کنید.
دو نوع ویزای کار در کانادا وجود دارد:
- برنامه کارگران خارجی موقت: ارزیابی تاثیر بازار کار (LMIA) برای یک تبعه خارجی برای دریافت ویزا کار مورد نیاز است.
- برنامه جابجایی بینالمللی (IMP): برای یک تبعه خارجی برای دریافت ویزا کار نیازی به LMIA نیست.
هزینه پردازش ویزای کار بسته ۱۵۵ دلار کانادا برای هر نفر یا ۲۵۵ دلار برای هر نفر برای ویزای کار آزاد است.